مسعود احمدی - دانشیاربخش تحقیقات چغندرقند، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران.
جواد رضایی - استادیاربخش تحقیقات چغندرقند، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران.
حسن حمیدی - محقق بخش تحقیقات چغندرقند، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران.
داریوش طالقانی - دانشیارموسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.
ولی اله یوسف آبادی - استادیارموسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.
جمشید سلطانی - مربی پژوهشی بخش تحقیقات چغندرقند، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران.

با توجه به محدودیت منابع آب در بیشتر مناطق کشور زمان کشت چغندرقند با دوره حساس رشـد غـلات تـداخل دارد. اسـتفاده از روشهایی که بتوان تا حد امکان از منابع موجود حداکثر استفاده را نمود ضرورت می یابد. کشت پاییزه و کشت نشایی از روشـهای صرفه جویی و استفاده بهینه از آب در زراعت چغندر قند است. به منظور مقایسه کشـت نشـائی در زراعـت چغندرقنـد پـاییزه واثـر تاریخ های مختلف کشت مستقیم در زراعت پاییزه چغندرقند و تاثیر آن بر عملکرد و ساقه روی چغندرقند، آزمایشی در سال زراعی 1397-98در استان خراسان رضوی اجرا شد. در این تحقیق اثر پنج تیمار مختلف (کشت نشائی 25 بهمن، کشت مسـتقیم در 7، 17 و 27 مهر و کشت مستقیم زمستانه در 25 بهمن) بر عملکرد و اجزای عملکرد و ساقه روی چغندرقند با استفاده از طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار مورد ارزیابی قرار گرفت. صفات مورد مطالعه در این تحقیق شامل عملکرد ریشه، درصد سـاقه-روی، درصد قند ناخالص، درصد قند خالص، عملکرد قند ناخالص، عملکرد قند خالص و قند ملاس بود. نتایج تجزیـه واریـانس نشان داد که بین روشهای مختلف کشت از نظر کلیه صفات مورد مطالعه به استثنای قند ملاس اختلاف معنیداری وجـود داشـت. نتایج نشان داد که تاریخ کشت17 مهر از صفات عملکردی برتری داشت و 8/75 تن در هکتار قند خالص تولید کرد. مقدار درصد بولت در این تیمار 11/33 درصد بود. در همین شرایط کشت نشایی و کشت مستقیم زمستانه در 25 بهمن به ترتیـب 7/28 و 5/98 تن در هکتار قند خالص تولید کردند که درصد ساقه روی در این تیمارها ناچیز و به ترتیب 1/25 و صفر درصد بود. بـا توجـه بـه این نتایج و لزوم ارائه راهکارهای کاهش مخاطرات ساقه روی، سرمازدگی و خسارت پرندگان درکشت مستقیم پاییزه چغنـدر قنـد در شمال شرق کشور، کشت نشایی پاییزه و کشت زمستانه با ارقام زودرس به عنوان راهکارهای جدید برای تولید چغنـدر قنـد بـا حداقل مصرف آب و در زمان کوتاه می توانند مد نظر قرار گیرند.

چغندرقند، کشت پاییزه، کشت مستقیم، کشت نشایی، کشت زمستانه.