نیما خالدی - موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
پریزاد ماوندی - گروه باغبانی ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات، تهران، ایران
فرشید حسنی - موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

بیماری شانکر ریزوکتونیایی سیب زمینی با عامل Rhizoctonia solani از مهمترین بیماریهای قارچی سیب زمینی با گسترش جهانی در مناطق مختلف کشت سیبزمینی میباشد. در سالهای اخیر استفاده از قارچ کشهای شیمیایی همواره مشکلاتی رابر سلامت انسان و محیط زیست به دنبال داشته است. از اینرو کنترل بیولوژیک به عنوان روشی جایگزین یا مکمل، مطرح شده است. در این پژوهش اثرات آنتاگونیستی هفت جدایه ی Trichoderma viride علیه قارچ R. solani تحت شرایط آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت. برای بررسی میزان کنترل رشد میسلیومی، جدایه های T. viride از نظر قدرت رقابت ساپروفیتی و تاثیر متابولیتهای فرار و ترشحات مایع خارج سلولی بر رشد میسلیومی قارچ در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار مورد بررسی قرار گرفتند. بیشترین درصد بازدارندگی از نظر قدرت ساپروفیتی مربوط به جدایه T25 با 69/4درصد بود. همچنین از نظر متابولیتهای فرار و ترشحات خارج سلولی جدایه T25 به ترتیب با 76/1 درصد و 85/9 درصدبیشترین تاثیر بازدارندگی را داشت. به نظر میرسد که ترشح ترکیبات غیرفرار مهمترین مکانیسم آنتاگونیستی T. viride علیه قارچ R. solani باشد. یافته های این پژوهش نشان میدهند که T. viride پتانسیل قابل توجهی به عنوان عوامل کنترل زیستی برای مهار قارچ عامل بیماری شانکر ریزوکتونیایی سیب زمینی دارد و با توجه به اثرات زیانبار قارچ کشهای شیمیایی برای کنترل این بیماری، استفاده از عوامل بیوکنترل، ضروری به نظر می رسد.

بیماری قارچی، شانکر ریزوکتونیایی، کنترل بیولوژیک، میسیلیوم