صدیقه متولی - دانشکده علوم و فناوری زیستی، دانشگاه شهیدبهشتی، تهران، ایران
مریم سادات قریشی - دانشکده علوم و فناوری زیستی، دانشگاه شهیدبهشتی، تهران، ایران
سیده بتول حسنی - دانشکده علوم و فناوری زیستی، دانشگاه شهیدبهشتی، تهران، ایران
محمدرضا قلمبران - دانشکده علوم و فناوری زیستی، دانشگاه شهیدبهشتی، تهران، ایران

دیوسژنین یک ساپونین استروئیدی مهم در گیاه شنبلیله است که به عنوان ماده پیش ساز برای ساخت هورمونهای پروژسترون ، کورتیکواستروئید و قرصهای ضدبارداری استفاده میشود. افزایش تولید دیوسژنین در گیاه شنبلیله مهمترین هدف تحقیق حاضربود. برای افزایش دیوسژنین از ظرفیت نانو ذرات کبالت به عنوان یک الیستور در ترکیب مواد تغذیه ایی رشد گیاهچه شنبلیله استفاده شد. در این پژوهش غلظتهای مختلف نانوذرات کبالت 300)،200،100،0 میکرومولار) استفاده شد. صفات آزمایشی اندازه گیری شده عبارت بودند از شاخصهای رشد رویشی (طول ریشه، طول ساقه، مساحت برگ و همچنین وزنهای تر و خشکریشه، اندام هوایی (of و محتوای دیوسژنین تولیدشده در اندام هوایی و ریشه گیاهچه شنبلیله. مهمترین نتایج نشان داد حداکثر دیوسژنین تولیدشده در اندام هوایی در غلظت کم نانوذرات کبالت به دست آمد. غلظتهای مختلف نانوذره کبالت منجر به افزایش سطح برگ و وزن تر ریشه شنبلیله شد. بیشترین میزان وزنتر ریشه در غلظتهای کمتر نانوذرات کبالت به دست آمد،درحالیکه میزان وزن خشک بخشهای هوایی تحت تأثیر نانوذرات کبالت تغییری نشان نداد. بنابراین دیوسژنین توانست تحت تأثیر مصرف نانوذرات کبالت در ترکیب غذایی محیط رشد گیاهچه شنبلیله افزایش پیدا کند.

دیوسژنین، نانوذرات کبالت، شنبلیله.