سیدعبدالرضا کاظمینی - دانشیار بخش زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز
مریم صمدی - دانشجوی دکتری بخش زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز
مژگان علی نیا - دانشجوی دکتری بخش زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز

مقادیر بالای شوری و خشکی از متداول ترین مشکلات زیست محیطی هستند که جوانه زنی بذر را به ویژه در نواحی خشک و نیمه خشک تحت تاثیر قرار میدهند. به منظور ارزیابی اثرات تنش اسمزی ایجاد شده با سدیم کلراید و پلی اتیلن گلایکول بر پارامترهای جوانه زنی لوبیا، آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار در آزمایشگاه دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز در سال 1398 انجام شد. تیمارها شامل سطوح مختلف تنش اسمزی (آب مقطر (شاهد) و پتانسیل اسمزی -0/5، -0/75 ، -1، -1/25 و -1/5 مگاپاسگال ایجاد شده با سدیم کلراید و پلی اتیلن گلایکول) بود. نتایج نشان داد که همه پارامترهای جوانه زنی با افزایش تنش اسمزی به جزء میانگین زمان جوانه زنی کاهش یافتند. بیشترین و کمترین میزان درصد جوانه زنی نهایی، ضریب سرعت، انرژی جوانه زنی و سرعت جوانه زنی به ترتیب در تیمار شاهد و فشار اسمزی1/5 مگاپاسکال ایجاد شده با سدیم کلراید 1/5 مگاپاسگال بدست آمد. در بالاترین سطح تنش اسمزی ایجاد شده با سدیم کلراید 1/5) مگاپاسکال)، درصد جوانه زنی نهایی، ضریب سرعت، انرژی جوانه زنی و سرعت جوانه زنی به ترتیب به میزان 3/42، 1/51 ، 1/10 و6/58 برابر در مقایسه با بالاترین سطح تنش اسمزی ایجاد شده با پلی اتیلن گلایکول 1/5) مگاپاسکال) کاهش نشان داد. در کل، جوانه زنی بوسیله هر دو تنش کاهش یافت، اما پلی اتیلن گلایکول خسارت کمتری در مقایسه با NaCl در پارامترهای جوانه زنی بذرلوبیا ایجاد کرد.

تنش شوری، تنش خشکی، درصد جوانه زنی نهایی (FGP)، میانگین زمان جوانه زنی .(MGT)