لیلا قبادی نمین - دانشجوی دکتری گروه ژنتیک و بهنژادی گیاهی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران،
علیرضا اطمینان - گروه ژنتیک و بهنژادی، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران،
فرنگیس قنواتی - دانشیار، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران،
رضا عزیزی نژاد - گروه ژنتیک و بهنژادی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران،
پریسا عبداللهی - گروه ژنتیک و بهنژادی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران،

کتان (Linum usitatissimum L.) یک گیاه دارویی از خانواده ی Linaceae میباشد که حاوی مقادیر بسیار زیادی از دو اسید چرب ضروری α لینولنیک اسید و لینولئیک اسید میباشد. به منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی 19 ژنوتیپ کتان بر اساس صفات مورفولوژیکی آزمایشی در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سال زراعی 1397-98 در موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه و نهال بذر با 3 تکرارانجام گرفت. سه بوته از هر کرت به صورت تصادفی انتخاب و 5 صفت شامل: ارتفاع بوته، تعداد کپسول در بوته، تعداد دانه در کپسول، وزن هزاردانه و عملکرد دانه اندازه گیری شد. تجزیه و تحلیل واریانس برای ارزیابی تفاوت بین ژنوتیپ ها با استفاده از روش مدل خطی کلی (glm) در نرم افزار SAS محاسبه و از آزمون چند دامنه دانکن (DMRT) برای مقایسه میانگین استفاده شد. نتایج تجزیه واریانس نشان از تفاوت معنیدار بین ژنوتیپ های کتان از نظر ارتفاع، تعداد کپسول در بوته، وزن هزاردانه و عملکردتک بوته در سطح احتمال %1 داشت اما از نظر تعداد دانه در کپسول بین ژنوتیپ ها اختلاف معنیداری مشاهده نشد. بیشترین ارتفاع بوته در ژنوتیپ های 9، 15، 10 و 17 مشاهده شد و ژنوتیپ 14 بیشترین تعداد کپسول در بوته را دارا بود. بیشترین وزن هزاردانه در ژنوتیپ های 16 و 2 مشاهده شد. در نهایت ژنوتیپ 15 با دارا بودن میانگین بالای وزن هزاردانه و تعداد کپسول در بوته بیشترین میزان عملکرد را به خود اختصاص داد.

تنوع ژنتیکی، کتان، عملکرد دانه