اکبر شعبانی - معاونت موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه، ایران.
ایرج کرمی - معاونت موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه، ایران.
فرشید محمودی - معاونت موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه، ایران.
علی رسایی - معاونت موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه، ایران.

اصلاح و توسعه حبوبات جهت تولید عملکرد بیشتر در برنامه های به نژادی موسسه تحقیقات کشاورزی دیم از اهمیت زیادی برخوردار می باشد. عملکرد نخود (Cicer arietinum L.) در ایران 530 کیلوگرم در هکتار می باشد که نسبت به میانگین عملکردجهانی و کشورهای مهم تولید کننده نخود، بسیار پایین میباشد. عوامل مختلفی در پایین بودن عملکرد مؤثر است که بطور کلی میتوان به عدم رعایت نکات فنی توسط کشاورزان و استفاده از ارقام محلی، مدیریت ضعیف مزرعه از جمله پاشیدن بذر با دست، انجام شخم برای پوشیدن بذر، میزان مصرف کم بذر و کشت با تاخیر در بهار اشاره نمود. در این بررسی تعداد 72 ژنوتیپ مختلف نخود ارسالی از ایکاردا در قالب دو خزانه جداگانه تحت عنوان بررسی سازگاری ژنوتیپ های نخود در خزانه بین المللی درشرایط دیم CIEN-W-2015) و (CIEN-W-2017 در قالب طرح لاتیس ساده 6×6 در دو تکرار طی سال زراعی 1395-96 در معاونت مؤسسه تحقیقات کشاورزی دیم مورد ارزیابی قرار گرفتند. مقایسه میانگین تیمارها در خزانه یCIEN-W-2015 نشان داد که ژنوتیپ FLIP09-423c دارای بیشترین میزان عملکرد به مقدار 1788 کیلوگرم در هکتار و کمترین عملکرد متعلق به رقم آزاد به مقدار 380 کیلوگرم در هکتار بود. همچنین نتایج حاصل از آزمایش CIEN-W-2017 نشان داد که ژنوتیپ FLIP88-85c دارای بیشترین عملکرد بهمیزان 1752 کیلوگرم درهکتار بود. در نهایت تعداد 21 ژنوتیپ از آزمایش (CIEN-W-2015) و 18 ژنوتیپ از آزمایش (CIEN-W-2017) انتخاب گردیدند که ژنوتیپ های برتر جهت بررسی بیشتر وارد آزمایشات مقایسه عملکرد مقدماتی گردیدند.

نخود Cicer arietinum L، ژنوتیپ، عملکرد.