هلن پورمظاهری - پژوهشگرپسادکتری پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج
رضا معالی امیری - استادپردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج
سعید امینی - دانش آموخته دکتری پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج

در کشت زودهنگام پاییزه یا زمستانه، رشد و عملکرد نخود زراعی (Cicer arietinum L.) تحت تاثیر تنش سرما کاهش مییابد. تنش سرما یکی از مهمترین تنش های غیرزیستی میباشد و باعث ایجاد تغییرات نامطلوب در ترکیبات سلول میشود اما گیاهان دارای متابولیت هایی برای محافظت از سلولها دربرابر این تغییرات هستند. از مهمترین این متابولیتها میتوان به پلی آمین ها (PAs) اشاره کرد که غلظت آنها در گیاهان طی تنشهای مختلف تغییر میکند. در این آزمایش پاسخهای پلی آمینها در دو ژنوتیپ متحمل به سرما (Sel96th11439) و حساس به سرما (ILC533) تحت تنش سرما (4˚C) بررسی شد. تحت تیمارهای دمایی محتوی PAs از جمله پوتریسین (Put)، اسپرمیدین (Spd) و اسپرمین (Spm) در نخود تحت تنش سرما افزایش یافت. درژنوتیپ متحمل افزایش بیشتر Put در مقایسه با سایر PAs، سبب سازگاری نسبی به تنش سرما در مقایسه با ژنوتیپ حساس شدکه درنهایت منجر به کاهش شاخصهای خسارت سلولی و بهبود درجه تحمل به تنش سرما شد. احتمالا مطالعه مسیرهای متابولیک PAs در نخود در توسعه تکنولوژیهای شیمیایی و یا رویکردهای بهنژادی با هدف بهبود تحمل به تنش سرما مفید خواهد بود.

پلی آمین ها، تنش سرما، نخود زراعی