مجتبی گل محمدی شورکی - استادیار حسابداری دانشگاه میبد
علیرضا عربی خوان - دانشجوی کارشناسی مدیریت مالی دانشگاه میبد

امروزه، سهم ابزارهای موجود در بازارهای مالی در سبد دارایی های خانوار در حال افزایش است. با این حال، سرمایه گذاری های خانوار، از محدودیت های مربوط به عوامل شناختی و احساسات و تعصبات رفتاری متاثر شود. مهم ترین بعد عوامل شناختی موثر بر سرمایه گذاری خانوار، به مساله قضاوت و تصمیم گیری ذهنی مربوط می شود که با الگوهای ریاضی قابل تبیین نیست. تعصبات مربوط به سلامت روان، ساختار خانواده و ویژگی های قومیتی نیز بر رفتار سرمایه گذاری خانوار تأثیر می گذارد. به عنوان مثال، افراد تعصب به سرمایه گذاری محلی (جغرافیایی) دارند. همچنین، خانوارهای متاثر از بیماری روانی، سرمایه گذاری خود را در ابزارهای پرخطر کاهش می دهند. شواهد همچنین حاکی از این موضوع است که زنان مجرد نسبت به مردان با ریسک گریزی نسبتاً بیشتری در تصمیم گیری های مالی اقدام می کنند و مردان غالباً بیشتر تمایل دارند که صرفا فعل تجارت را برای خود متبلور کنند و سهام خود را در زمان اشتباه می فروشند. به علاوه، زنان کمتر اقدام به خرید و فروش کرده و سهام خریداری شده خود را نسبت به مردان به مدت بیشتری نگه می دارند. تعداد فرزندان یک زوج، میانگین فاصله سنی بین خواهران و برادران و زمان تولد فرزند و حتی اندازه خانوار نیز همگی بر تصمیم گیری مالی خانوار تاثیر دارند. همچنین مردان مجرد نسبت به زنان در امور مالی احساس صلاحیت بیشتری دارند که با ازدواج، این بینش تعدیل می شود. در هر صورت، برای گسترش صنعت مالی و توجه خانوارها به بازارهای مالی لازم است تا در کنار رویکردهای تئوری مالی سنتی، عوامل شناختی و تعصبات رفتاری نیز مورد مطالعه دقیق قرار گیرد.

مالی رفتاری، تصمیمات مالی خانوار، عوامل شناختی