عادله جمالیان - دانشجوی دکتری دانشگاه تهران، دانشکده زمین شناسی
وحید توکلی - دانشیار دانشگاه تهران، دانشکده زمین شناسی

طبقه بندی ویژگی های مخزنی و تعیین گونه های سنگی با روش های مختلف منجر به ساده سازی تحلیل مخزن و کاهش ناهمگنی آن می شود.از خصوصیات مختلف مخزن در روش های مختلف تعیین گونه های سنگی و واحدهای مخزنی استفاده می شود هرچند تعیین گونه های سنگیمخزنی در مطالعات مختلفی مورد بحث قرار گرفته است، اما مقایسه آماری و بررسی دقت و صحت آنان چندان مورد توجه نبوده است. هدف ازاین مطالعه در ابتدا تعیین واحدهای ناهمگنی به کمک روش های متداول تعیین گونه های سنگی و در مرحله بعد اعتبارسنجی هر یک از روش-ها به کمک پارامترهای آماری در سازندهای کنگان و دالان در بخش مرکزی خلیج فارس است به این منظور بر دو پارامتر تخلخل و تراوایی ازمیان مشخصه های مخزنی تمرکز شد این پارامترها به صورت مستقیم و غیرمستقیم در روش های مورد نظر شامل تعیین گروه هایریزرخساره ای، شاخص منطقه جریان (FZI)، روش های لوسیا، لورنز و وینلند استفاده شده اند. برای تفکیک واحدهای مخزنی در روش هایشاخص منطقه جریان و شاخص ناحیه جریانی از آنالیز احتمال نرمال و نمودار توزیع تجمعی استفاده شد همچنین گروه های ریزرخساره براساس فراوانی و توزیع تخلخل و تراوایی در هر گروه رخسارهای تفکیک شدند. ارزیابی دقت تفکیک واحدها و گونه های سنگی در هر یک از 5روش مذکور توسط سه معیار آماری خطای استاندارد (SE)، ضریب تعیین ((R(2) و ضریب تغییرات (CV) انجام شد. سپس در هریک ازواحدهای تفکیک شده توزیع خصوصیات زمین شناسی نظیر رخساره ها و وفرایندهای دیاژنزی بررسی شدند. آنالیز احتمال نرمال در روششاخص منطقه جریان نشان داد که هر سه پارامتر آماری مذکور در مقایسه با سایر روش ها به استانداردترین مقدار خود نزدیک بودند. اینموضوع ناشی از تأثیر مستقیم پارامترهای تخلخل و تراوایی مخزن بر فرمول تعیین شاخص منطقه جریان و از نظر آماری ناشی از به حداقلرساندن انحراف معیار طی آنالیز احتمال نرمال است.

گونه سنگی، ارزیابی آماری، ناهمگنی، مخزن کربناته