غلامرضا میرزابابایی - دکترای زمین شناسی اقتصادی، دانشگاه شهید بهشتی
محمد یزدی - استاد زمین شناسی اقتصادی، دانشگاه شهید بهشتی
مهرداد بهزادی - استاد زمین شناسی اقتصادی، دانشگاه شهید بهشتی

رخداد آهک دولومیتی بعنوان بخشی از واحدهای آتشفشانی- رسوبی کامبرین زیرین در اطراف کانسارهای مگنتیت- آپاتیت (نظیر سه چاهون) و روی و سرب (کوشک) در منطق معدنی بافق در ایران مرکزی در کنار واحدهای آتشفشانی از جمل ریولیت و توف ریولیتی از پدیده های معمولدر این منطق می باشد. عدم حضور هاله ای حرارتی در اطراف آهک های دولومیتی موجود در مجاورت ریولیت از موارد قابل توجه است که بهسادگی مبین وجود پدیده های آتشفشانی زیرآبی در این محدوده است. این موارد با شواهد موجود در برخی از کانسارهای آهن منطق همخوانیچندانی ندارد و بنابراین نمی توان محیط زمین ساختی یکسانی برای تمام این کانسارها متصور شد. از خصوصیات بارز آهک های دولومیتی درکانسار س چاهون می توان به نسبت بالای CaO به MgO (متوسط 5 / 1 با دامنه تغییر بسیار اندک) و همبستگی شدید این دو اکسید اصلی اشارهکرد. رفتار عناصر کمیاب و نادر خاکی در این سنگ های کربناتی نیز بسیار شبیه به رفتار این عناصر در توف های ریولیتی مجاور آنهاست(ناهنجاری های نظیر). حضور آثار سیلیسی هم بصورت دانه های کوارتز و هم بصورت ریزلایه های سیلیس (برخی بحالت چرت) مشهود است و بامقادیر بالای سیلیس در نتایج ژئوشیمیایی آهک های دولومیتی به خوبی سازگار است. شواهد مذکور حاکی از هم جواری یا وراثت بخشی ازژئوشیمی محیط تشکیل توف ریولیتی در داخل آهک های دولومیتی است و بیشتر با حاکمیت محیط دریایی در تشکیل کانسار سه چاهونانطباق دارد (اگرچه ژئوشیمی ریولیت ها بیشتر با محیط حاشیه قاره همخوانی دارد). این مسئله با حضور ژاسپیلیت و دراپ استون ها در بالایستون چین شناسی کانسار نیز پررنگ تر می گردد و نشان از حاکمیت محیط دریایی تا زمان های طولانی پس از تشکیل کانسار سه چاهون می باشد.

آهک دولومیتی، توف ریولیتی، کانسار س چاهون، ایران مرکزی