هاشم شاهسونی - استادیار دانشگاه کردستان گروه مهندسی معدن

مغناطیس سنجی کاربردهای بسیار زیادی در اکتشاف مواد معدنی، اکتشاف نفت، زمین شناسی، باستان شناسی، اکتشاف مهمات منفجر نشدهیا مین های مدفون، اکتشاف مصنوعات فلزی و غیره دارد. این روش که به بررسی تغییرات شدت میدان مغناطیسی زمین می پردازد، یکی ازشاخه های علم ژئوفیزیک می باشد. یکی از ویژگی های این روش ژئوفیزیکی برداشت داده به صورت هوابرد و با استفاده از هواپیما یا بالگرد میباشد. به این ترتیب می توان منطقه وسیعی را پوشش داد. مزایای بسیار زیاد پهپادها نظیر کاهش خطرات جانی، قیمت مناسب، هزینه تعمیر ونگهداری اندک، هزینه عملیاتی پایین، مکان یابی بسیار دقیق و انعطاف پذیری مناسب آن ها باعث شده است تا پهپادها به ابزار مورد علاقهژئوفیزیک دانان در برداشت های مغناطیس سنجی هوابرد تبدیل شود. یکی از مشکلات اصلی در برداشت های مغناطیس سنجی هوابرد بااستفاده از رهپادها ساختار حسگرهای مغناطیس سنج می باشد. آن ها معمولاً سنگین هستند و نیز اندازه بزرگ و مصرف انرژی بالایی دارند.این معایب باعث شده است تا این حسگرها برای نصب و استفاده روی پهپاد مناسب نباشند. حسگرهایی از نوع سیستم میکرو الکترومکانیکیمعروف به ممز، که بیشتر به منظور استفاده در سیستم های ناوبری توسعه و معرفی شده اند ویژگی های منحصر به فردی مانند سبکی،کوچکی، دقت و قیمت مناسب دارند. در این مطالعه یکی از حسگرهای ممز که دقت مناسبی دارد انتخاب و راه اندازی شده است. سپس حسگرمربوطه روی یک رهپاد چند موتوره نصب شده و برداشت هایی بروی یک خودرو به عنوان یک بی هنجاری فلزی انجام گرفته است. نتایج اینبرداشت ها محل بی هنجاری فلزی را به خوبی آشکار ساخته است. نتایج امیدوار کننده این تحقیق امکان استفاده از پهپاد در مغناطیس هوابردرا در مراحله اکتشاف مقدماتی آشکار ساخته است.

مغناطیس سنجی، پهپاد، حسگر، ممز