حافظ مهدنژاد - استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه سیدجمالالدین
محمد جوانمرد - دانشگاه علوم انتظامی امین
فریاد پرهیز - گروه جغرافیا، دانشگاه اصفهان

زمینه و هدف: اهمیت گردشگری به اندازه‌ای است که در آمایش سرزمین، به عنوان یک بخش ارزشمند و رشد یابنده در زمینه رهیافت اقتصادی مطرح بوده است. به همین منظور پژوهش حاضر به دنبال تحلیل نقش مؤلفه‌های آمایش سرزمین در توسعه گردشگری استان سیستان و بلوچستان است. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف توسعه‌ای- کاربردی و رویکرد حاکم بر آن روش توصیفی- تحلیلی است. برای جمع‌آوری داده‌های تحقیق از روش‌های اکتشافی استفاده ‌شده است. جامعه آماری شامل استان سیستان و بلوچستان در سال 1399 است. حجم نمونه، 400 نفر از ساکنان و 30 نفر از کارشناسان و متخصصان است. از روش‌های دلفی، آزمون پیرسون، آماره T، آزمون تحلیل واریانس یک‌راهه و آزمون آماری F لوین برای تحلیل داده های پژوهش استفاده شده است. یافته‌ها: بر اساس نتـایج آزمون T، مؤلفه‌های آمایش سرزمین نظیر امنیتی و پدافندی(با میانگین 77/3)، زیربنایی و نیروی انسانی(با میانگین 37/3)، سیاسی و مبارزه با قاچاق کالا(با میانگین 25/3)، اقتصادی و اجتماعی-فرهنگی(با میانگین 13/3) و زیست محیطی و فضایی‌(با میانگین 02/3 ) به ترتیب بیش ترین تأثیر در توسعة گردشگری در استان سیستان و بلوچستان دارند. بر اساس ضریب همبستگی پیرسون، با اطمینان 99 % و سطح خطای کوچک‌تر از 01/0 بین آمایش سرزمین و مؤلفه‌های گردشگری مشتمل بر محیطی(59/0)، اقتصادی(66/0)، خدماتی(67/0)‌، اجتماعی‌–‌فرهنگی(69/0)، سیاسی(65/0)، اطلاع‌رسانی و تبلیغات(63/0)، رقابت‌پذیری(68/0) و امنیت گردشگران(71/0‌) رابطة مستقیم (مثبت) وجود دارد. نتیجه‌گیری: ارتباط بین آمایش سرزمین و مؤلفه‌های گردشگری به صورت مستقیم و مثبت است. آمایش سرزمین با مؤلفه‌ امنیت گردشگران بیشترین ارتباط و با مؤلفه‌ محیطی کمترین ارتباط را دارد.

آمایش سرزمین, توسعه گردشگری, نواحی مرزی, استان سیستان و بلوچستان