سوران منوچهری - دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامه ریزی روستایی،
سعدی محمدی - استادیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه

با توجه به حجم بالای ورود گردشگران اقلیم کردستان عراق به کشور، جهت درمان و گذراندن اوقات فراغت، توسعه گردشگری سلامت در استان کردستان می‌تواند به‌عنوان محرکی کارآ در توسعه اقتصادی و اجتماعی استان با توجه به توانمندی‌ها و مزیت‌های درمانی و گردشگری آن عمل نماید. این در حالی است که در وضعیت کنونی، استان کردستان؛ بیشتر، نقش گذرگاهی را داشته و گردشگران سلامت اقلیم کردستان عراق از این استان خارج و جذب سایر مقاصد در کشور می‌شوند. در این راستا؛ پژوهش حاضر با دیدی سیستمی و جامع، به بررسی وضعیت موجود مدیریت و توسعه گردشگری سلامت استان کردستان پرداخت تا بدین‌وسیله موانع و مشکلات پیشروی توسعه گردشگری سلامت استان به‌واسطه جذب گردشگران سلامت اقلیم کردستان عراق مشخص گردد. پژوهش آمیخته حاضر، توصیفی-تحلیلی بوده که با ابزارهای روش پیمایشی(مصاحبه، مشاهده و پرسشنامه) داده‌های آن از گروه‌های هدف، یعنی؛ مدیران و مسئولین گردشگری، درمانی و توسعه‌ای استان، آگاهان محلی، متخصصان دانشگاهی و گردشگران سلامت اقلیم کردستان عراق، گردآوری گردید. تجزیه‌وتحلیل داده‌های به روش کیفی به‌وسیله تکنیک تئوری بنیادی و سپس؛ آزمون تحلیل عاملی، نشان داد که 63 مانع و چالش، در قالب 4 عامل ضعف در وضعیت خدمات و امکانات و نارسایی‌های جاذبه‌های استان در راستای توسعه گردشگری سلامت؛ نارسایی‌های مدیریتی، ضعف برنامه‌ریزی و عملکردی نهادهای مرتبط با توسعه گردشگری سلامت؛ ضعف در بازاریابی، آموزش و تبلیغات و نارسایی‌های بعد تقاضا؛ و نارسایی‌های اقتصادی و اجتماعی محیط عرضه بر توسعه گردشگری سلامت استان کردستان به‌واسطه جذب گردشگران سلامت اقلیم کردستان عراق اثرگذار هستند.

گردشگری سلامت, دید سیستمی, استان کردستان