اسماعیل قضاتلو - کارشناس ارشد مهندسی صنایع، گرایش مدیریت سیستم و بهره وری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال

محله هایی که در گذشته اغلب در هسته مرکزی شهرها جای داشتند و زمانی از غنای فرهنگی برخوردار بودند، اکنون با معضلی به نام »بافت فرسوده و ناکارآمد« روبه رو هستند. در جهان معاصر با پیشرفت سریع علم و تکنولوژی، سیستم برنامهریزی شهری نیز با دگرگونی هایی مواجه شده است و آثار آنها میتواند جهت پیشرفت شهر چالش برانگیز باشد. برنامه ریزی شهری که قبلا مبتنی بر سیستم سنتی بوده است، امروزه به نظر میرسد از توان و پاسخگویی لازم جهت اصلاح و حل مشکل بافتهای فرسوده برخوردار نیست. لذا در این مقاله تلاش بر این است که با تبیین الگوها و شیوه های مختلف مدیریتی و مشارکت مردمی و معایب و محاسن هر یک جهت بهسازی و ساماندهی و نوسازی بافت های فرسوده شهری با مطالعات کتابخانه ای و روش تطبیقی پرداخته شود و راهکارهای اصولی بر مبنای مدیریت صحیح و علمی یشنهاد گردد. در انتهای این پژوهش این نتیجه حاصل شد که برنامه ساماندهی، نوسازی و بهسازی بافت های فرسوده شهری به دلیل امکان استفاده از ظرفیت های قابل توجه و به دلیل احداث مسکن و توسعه دسترسی به خدمات شهری در آن به عنوان یکی از برنامه های سیاست توسعه درون زای شهری محسوب می شود لیکن تحقق این برنامه به دلیل سرمایه گذاری هنگفت مورد نیاز آن، با توجه به سطح گسترده بافت های فرسوده جز، مشارکت مردم و بخش غیر دولتی امکان پذیر نیست. در نتیجه می توان گفت از آنجا که تراکم جمعیتی و ساختمانی در بافتهای فرسوده شهرهای بزرگ بدلیل قیمت نسبتا" پاین تر زمین و ساختمان در آنها به طور قابل توجهی بالاست و از طرف دیگر آسیب پذیری این بافتهای شهری در مقابل حوادث و بلایای طبیعی و.... بسیار بالاتر ازسایر قسمتهای شهری می باشد،لذا رسیدگی و ساماندهی به این بافت ها از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. هرگونه فعالیتی در جهت ساماندهی به بافتهای فرسوده نیازمند شناخت دقیق از ویژگیهای مختلف این بافتها در مناطق مختلف شهری است،.

توسعه پایدار، مشارکت مردمی، بافت فرسوده، ساماندهی بافت های فرسوده