افشین نصیری - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه محیط زیست، دانشکده مهندسی معدن، دانشگاه تربیت مدرس، تهران
احمد جمشیدی زنجانی - استادیار، گروه فراوری مواد معدنی، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران
احمد خدادادی دربان - استاد، دانشکده مهندسی معدن، دانشگاه تربیت مدرس، تهران

آلودگی خاک به کروم، یکی از مهم‌ترین مشکلات زیست‌محیطی است و تهدیدی برای سلامت موجودات زنده و انسان‌ها به شمار می‌رود. یکی از روش‌های پاکسازی خاک، روش الکتروکینتیک است. در این تحقیق به بررسی اثر زمان و کنترل pH، در بازدهی روش الکتروکینتیک برای حذف کروم از خاک پرداخته شده است. برای تفسیر نتایج آزمایشات از دیاگرام پوربه استفاده شده است. با توجه به دیاگرام پوربه، در 6=Ph گونه‌های کاتیونی کروم سه ظرفیتی در آن pH، غالب است. در نتیجه این گونه‌ها به سمت کاتد منقل شده‌اند. در سمت آند هم محیط اکسیدی حاکم است و به همین علت گونه‌های آنیونی کروم در سمت آند منتقل شده‌اند، در نتیجه پدیده مهاجرت الکتریکی مکانیزم غالب برای انتقال کروم در این تحقیق است. در pH کمتر از 7، کروم به شکل گونه‌های کاتیونی و در pH بیشتر از 7 به شکل گونه‌های آنیونی و یا هیدروکسیدی رخ می‌دهد. نتایج بیانگر آن بود که کنترل pH مخازن، روش قابل قبولی در افزایش بازده استخراج کروم خواهد بود. نتایج به دست آمده از آزمایش‌های الکتروکینتیک بیانگر کارایی بیشتر این روش در زمان پنج روز در مقایسه با زمان سه روز است. تغییرات جریان الکتریکی حاکی از آن است که زمان سه روز برای پاکسازی کروم از خاک مناسب نیست. تشکیل گونه Cr(OH)3 در منطقه کاتد باعث کاهش جریان الکتریکی و جریان الکترواسمز شده است. بهترین راندمان حذف کلی کروم به 68 درصد در آزمایش 5 روزه بدون کنترل pH و 63 درصد آزمایش 5 روزه با کنترل pH است.

الکتروکینتیک, کروم, کنترل pH, پاکسازی خاک, دیاگرام پوربه