نقد و بررسی جایگاه حدیث «هفتاد و سه فرقه» در منظومه فکری تکفیری‌ها

Publish Year: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 288

This Paper With 21 Page And PDF Format Ready To Download

  • Certificate
  • من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این Paper:

شناسه ملی سند علمی:

JR_MFHJ-6-1_011

تاریخ نمایه سازی: 18 بهمن 1399

Abstract:

از جمله سرچشمه‌های اندیشه تکفیری مستندات دینی است که می‌توان از آن با عنوان مبانی دینی- معرفتی اندیشه تکفیری یاد کرد. موارد نقلی و متکی به متون دینی، از مهم‌ترین مبانی مورد استناد حامیان این اندیشه است که حدیث مشهور «هفتاد و سه فرقه» یکی از آن مواردی است که تکفیری‌ها در ادعای حقانیت و نجات‌یافتگی خود و هلاکت سایر فرق اسلامی به آن استناد می‌کنند. در این مقاله با تأکید بر منابع معتبر حدیثی اهل سنت و با روش توصیفی ـ تحلیلی میزان اعتبار حدیث «هفتاد و سه فرقه»، مضمون آن و استحصال رویکرد تکفیری از آن روایت بررسی می‌شود. اگرچه در بررسی سطحی، از ظاهر حدیث استحصال این رویکرد معرفتی و رفتاری محتمل است اما در نهایت با بررسی‌های جدی‌تر و عمیق‌تر آشکار می‌گردد که این استنباط با دیگر متون دینی، عقل سلیم و سیره پیامبر (ص) و صحابه ناسازگار است و سبب حصول رذایل فکری و رفتاری چون خود حق‌پنداری، تصور مالکیت حقیقت برای خود و دگرناپذیری می‌گردد.

Authors

محمد ابراهیم روشن ضمیر

استادیار دانشگاه علوم اسلامی رضوی مشهد

علی اکبر حبیبی مهر

دانشجوی دکتری رشته علوم قرآنی و حدیث دانشگاه علوم اسلامی رضوی

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
  • ابن‌الباقی، علی، اختیار المصباح الکبیر، تحقیق: مهدی دلیری گلپایگانی، مکتبة ...
  • ابن‌حیون، نعمان، دعائم الإسلام، قم، مؤسسة آل‌البیت (ع)، چاپ دوم، ...
  • ابن‌طاووس، على، ‏إقبال الأعمال (ط- القدیمة)، تهران، دارالکتب الإسلامیه‏، چاپ ...
  • _____________، إقبال الأعمال، تحقیق: جواد قیومی‌اصفهانی، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، ...
  • ابن‏عادل، اللباب فى علوم الکتاب، تحقیق: علی‌محمد معوض و جمعی ...
  • أبوریحان بیرونی، محمدبن احمد، الآثار الباقیة عن القرون الخالیة، تحقیق: ...
  • بحرانی، شرح نهج البلاغة، ، دفتر نشر الکتاب، چاپ دوم، ...
  • برقى، احمد بن محمد، المحاسن‏،‏ تحقیق: جلال الدین‏ محدث، قم، ...
  • بستانی، قاسم، معیارهای شناخت احادیث ساختگی، اهواز، نشر رسش، 1386ش. ...
  • بسطامی، محمدسعید خیر، مفهوم تجدید الدین، جدة، مرکز التأصیل للدراسات ...
  • ترمذى، محمد، الجامع الصحیح و هو سنن الترمذی، تحقیق: احمدمحمد ...
  • تهامی، طه، «پیام‌هایی از دعاها روزهای ماه رمضان»، مبلّغان، مرداد ...
  • ثعلبى، احمد، الکشف و البیان المعروف تفسیر الثعلبی، تحقیق: ابن‌عاشور، ...
  • حسینی، سیدجواد، «شرح فرازهایی از دعای عرفه [از آیة الله ...
  • خاتمی، روح الله، «شرح دعای روزهای ماه مبارک رمضان»، کتاب ...
  • خرمیان، جواد و جوادپور، غلام‌حسین، آموزه‌های فلسفی در قلمرو روایات ...
  • خمینى، روح‏الله، کتاب البیع، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار ...
  • سباعی، مصطفى، السنة و مکانتها فی التشریع الإسلامی، لبنان، المکتب ...
  • سبحانی، جعفر، نظام النکاح فی الشریعة الإسلامیة الغراء، قم، ، ...
  • سحیم، عبدالرحمن، الفتاوی العامة، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا. ...
  • سعادتی، غلامرضا، «پیام‌های دعاهای ماه مبارک رمضان»، مبلّغان، آذر 1380ش، ...
  • سیدرضی، محمدبن حسین، نهج البلاغه، تصحیح: صبحی صالح، قم، هجرت، ...
  • سیوطى، جلال الدین، الدر المنثور فى التفسیر بالماثور، قم، کتابخانه ...
  • شیخ‏زاده، محمد، حاشیه محیى‌الدین شیخ‌زاده على تفسیر القاضى البیضاوى، تصحیح: ...
  • صدوق، محمد بن علی، الأمالی، تهران، کتابچی، چاپ ششم، 1376ش. ...
  • _______________، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، قم، دارالشریف الرضی للنشر، ...
  • _______________، علل الشرائع، قم، کتاب فروشی داوری، 1385ش. ...
  • _______________، فضائل الأشهر الثلاثة، تحقیق: غلامرضا عرفانیان یزدى، قم، کتاب ...
  • _______________، کمال الدین و تمام النعمة، تصحیح: علی‌اکبر غفاری، تهران، ...
  • طوسی، محمد بن حسن، مصباح المتهجّد و سلاح المتعبّد، بیروت، ...
  • على بن الحسین (ع)، الصحیفة السجادیه، ترجمه و شرح فیض ...
  • عیاشى، محمد، تفسیر العیاشی‏، تحقیق: سیدهاشم‏ رسولى‌محلاتى، تهران، المطبعة العلمیة،1380ق‏. ...
  • فخررازى، محمد، التفسیر الکبیر، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ ...
  • فقیه، عبدالله، فتاوى الشبکة الإسلامیة، بی‌جا، بی‌نا، 1430ق. ...
  • فؤاد عبدالباقی، محمّد، المعجم المفهرس لألفاظ القرآن الکریم، قم، نشر ...
  • قاسم‌پور، محسن و مختاری هاشم‌آبادی، ابوطالب، «مبانی اعتبارسنجی روایات بحار‌الانوار ...
  • قمی، عباس، کلیات مفاتیح الجنان‏، قم، اسوه‏، بی‌تا. ...
  • ________، وقایع الایام، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا. ...
  • قیومی‌اصفهانی، جواد، موسوعة الادعیة، مشهد، موسسة الطبع و النشر التابعة ...
  • کلبرگ، اتان، کتابخانه ابن‌طاووس و احوال و آثار او، ترجمه ...
  • کشى، محمد بن عمر، رجال الکشی، تحقیق: حسن مصطفوی، مشهد، ...
  • کفعمى، ابراهیم‏، البلد الأمین و الدرع الحصین‏، بیروت‏، مؤسسة الأعلمی ...
  • __________، المصباح، قم‏، دارالرضی، چاپ دوم، 1405ق‏. ...
  • کلینى، محمد بن یعقوب‏، الکافی، تصحیح: على اکبر غفارى و ...
  • ________________، الکافی، قم، دار الحدیث، 1429ق.‏ ...
  • مازندرانی، محمدصالح، شرح الکافی- الأصول و الروضة، تصحیح: ابوالحسن شعرانی، ...
  • مجلسى، محمدباقر، بحار الأنوار، تصحیح: جمعى از محققان‏، بیروت، دار ...
  • ____________، زاد المعاد‏، تحقیق: علاءالدین‏ اعلمى، بیروت، موسسة الأعلمی للمطبوعات‏، ...
  • ____________، مرآة العقول فی شرح اخبار آل الرسول، تحقیق و ...
  • محمدی‌ری‌شهری، محمد، «از جریان منع حدیث تا اخباری‌گری، قسمت دوم»، ...
  • مفید، محمد، الفصول المختارة، تحقیق: على‏ میرشریفى، قم، کنگره شیخ ...
  • مکارم‌شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ دهم، ...
  • المنجد، محمدصالح، موقع الاسلام سوال و جواب، بی‌جا، بی‌نا، 1430ق. ...
  • موسوی‌خرسان، محمدمهدی، موسوعه عبدالله بن عباس حبرالامة و ترجمان القرآن، ...
  • مهریزی، مهدی و ایمانی‌جو، مریم، «بررسی صدور دعاهای ماه رمضان ...
  • میرداماد، محمدباقر، التعلیقة على أصول الکافی، تحقیق: مهدی رجایی، قم، ...
  • نسفى، عبدالله، تفسیر النسفى مدارک التنزیل و حقایق التاویل، بیروت، ...
  • نصیری، علی، «چگونگی تعامل با روایات فضایل و خواص آیات ...
  • نوری، حسین، مستدرک الوسائل، تحقیق: موسسه آل البیت (ع)، قم، ...
  • نمایش کامل مراجع