تحلیل سندی و متنی دو روایت «لَا تَسُبُّوا الدَّهْرَ» و «یا دَهرُ أُفّ لَکَ» و حل تعارض آن دو

روایت «لَا تَسُبُّوا الدَّهْرَ» که به طرق مختلف از پیامبر گرامی اسلام (ص) نقل شده، به صراحت مخاطبان را از سبّ روزگار برحذر داشته و روایت «یا دَهرُ أُفّ لَکَ مِن خَلیل» که به طرق مختلف از حضرت امام حسین (ع) نقل شده، دلالت دارد بر این مطلب که آن حضرت روزگار را أفّ گفته است. در این‌که آیا واژۀ أفّ از واژگان سبّ به شمار می‌آید یا خیر؟ اختلاف است، در صورتی که واژۀ مذکور از واژگان سبّ به شمار آید، میان دو روایت یاد شده؛ تعارض ایجاد می‌شود. دانشمندان علم حدیث سه راه‌حلّ توقف، تساقط و جمع بین روایات را از راه‌حل‌های تعارض برشمرده‌اند. نگارنده تحقیق پیش‌رو با استفاده از روش توصیفی– تحلیلی، ضمن بررسی سندی و متنی دو روایت مذکور، بر اساس قاعده «الجمعُ مَهما اَمکَن اُولیَ مِن التَرک»، راه‌حلّ جمع بین دو روایت را انتخاب کرده و به این نتیجه دست یافته است که واژة أُفّ از مصادیق سبّ به شمار نمی‌آید و افزون بر آن، اطلاق واژة «دهر» بر لفظ جلالة «الله» در همه موارد استعمال؛ نیازمند ادلّه و قرائن قطعی است.

Keywords:

آیات حجاب , اهل سنت , حجاب , حلقه مشترک , سند , روایات , متن