آزاده بهمنی پور - عضو هییت علمی دانشکده هنر دانشگاه علوم پایه ی دامغان

آینه از دیر باز به دلیل خاصیت بازنمایی‌ از دنیای اطراف و قابلیت تغییر در چگونگی این بازنمایی، همواره، در ماهیت خود برای هنرمند جذابیت و رمزآلودگی به جهت انتخاب موضوع اثر هنری خود داشته است. رویکرد و مساله این پژوهش اهمیت نظریه مرگ مولف بارت و استقبال آن توسط دریدا در هنر پست مدرن است. بدین ترتیب، این پژوهش سعی در به چالش کشیدن نظریه مرگ مولف در تعمیم به آثار هنری جدید از یک سو، و تحلیل و بررسی کارکرد آینه بر اساس نظریه ساختار شکنی دریدا از سوی دیگر دارد. بر این اساس، پژوهش حاضر به دنبال پاسخ‌گویی به این پرسش‌ها است: 1) آیا آرا و نظریه های پساساخت‌گرایانی چون رولان بارت و دریدا بر آثار هنری پست مدرن قابل تعمیم و تطبیق است؟ 2) آیا می‌توان اثر هنری تجسمی را مانند متن ادبی با مرگ مولف دارای معنا و مفهوم جدیدی کرد؟ بنابراین، برای اثبات این نظریه پژوهش حاضر، نقش آینه را در چهارچوب نظری پساساخت‌گرایان و با دیدگاه تطبیقی به نظریه مرگ مولف رولان بارت مطرح و بررسی می‌نماید. درنهایت، قصد برآن است تا با تحلیل و بررسی آن به نتایج تازه و بدیعی از تغییر شکل و نقش مولف و پدید آورنده در ارتباط با مخاطب دست یابد. این رهنمود نشان‌گر آن است که، مولف نه تنها غایب و حذف نشده، بلکه با نمودی موثرتر ولی غیرمستقیم و نامحسوس با مخاطب خود در تعامل است و نیز بیان‌گر آن است که، هنرهای تعاملی با کارکرد آینه نمونه تطبیقی موثقی از آثار هنری پست مدرن می‌توانند باشند که  اندیشه‌ها و عقاید پساساخت‌گرایانی مانند بارت و دریدا را در آثارشان انعکاس داده و بازگو می‌کنند. پژوهش حاضر با استفاده از منابع کتاب‌خانه‌ای به روش اسنادی و توصیفی و تطبیقی انجام شده‌است. جامعه آماری شامل شش اثر از مجموعه هنرهای تعاملی آثار هنرمندان دهه‌های گذشته‌است. این آثار به گونه‌ای گزینش گردیده که برای اثبات فرضیه و نیز تعمیم آن بر اساس نظریات مطرح شده، کفایت کند.

آینه, مخاطب, پدید آورنده, مرگ مولف, ساختارشکنی