مدیریت بحران و کاهش آسیب پذیری شهری در برابر مخاطرات طبیعی با تأکید بر زلزله در ایران

ایران به لحظا موقعیت جغرافیایی یکی از مستعدترین مناطق جهان از نظر بروز مخاطرات طبیعی به ویژه سانحه سیل و زلزله است، به طوری که از نظر کثرت مخاطرات طبیعی چهارمین کشور آسیا و ششمین کشور دنیا می باشد. در این میان نقاط روستایی، به دلیل روابط تنگاتنگ با محیط طبیعی و داشتن توان های محدود، آسیب پذیری بیشتری نسبت به نقاط شهری دارند و در نتیجه خسارات متعدد و عمیق تری متوجه آنان می شود. بلایای طبیعی همواره به عنوان پدیده ای طبیعی در طول حیات کره زمین وجود داشته و خواهند داشت. وقوع بلایای طبیعی نظیر: زلزله، سیل، طوفان و ... در اغلب موارد تأثیرات مخربی بر سکونتگاه های انسانی باقی گذارده، و تلفات سنگینی بر ساکنان آن وارد کرده اند. ساختمان ها و زیرساخت های این ونه مناطق را نابود ساخته و عوارض اقتصادی و اجتماعی پر دامنه ای بر جوامع بشری و کشورهای جهان تحمیل کرده است. از همین رو مقاله حاضر با هدف تعیین چگونگی مدیریت در قبل، حین و بعد از زلزله و کشف و چگونگی کاهش آسیب پذیری شری در برابر زلزله صورت گرفته است. رویکرد حاکم بر این پژوهش توصیفی تحلیلی، می باشد.یافته های نشان می دهد با وجود آنکه یکی از مهم ترین عوامل موثر در افزایش و یا کاهش میزان خسارات و تعداد تلفات انسانی در هنگام بروز بلایای طبیعی، وجود یا عدم وجود سیستم مدیریت بحران کارا بوده است. اما متأسفانه در کشور ایران استفاده از طرح های ثانویه از جمله بالا بردن استانداردهای ساخت و ساز و تدوین آیین نامه های مربوطه، مقاوم سازی ساختمان ها و تأسیسات موجود شهری در برابر زلزله صورت نگرفته است. بنابراین لازم است که در کلیه استان ها و شهرستان ها براساس چرخه مدیریت بحران، برنامه ریزی لازم صورت گرفته و با توجه به فراوانی و احتمال وقوع بلایای طبیعی هر منطقه، سناریوهای مختلفی تهیه و به اجرا گذاشته شده و با انجام تمرینات منظم و برنامه ریزی شده، تجربیات لازم در خصوص چگونگی اداره بحران، در شرایط غیربحرانی به دست آمده و براساس نتایج حاصله از تمرینات انجام شده، آمادگی لازم برای مواجهه و مقابله اصولی با بحران های احتمالی کسب گردد.

Keywords:

آسیب پذیری شهری , مخاطرات طبیعی , مدیریت بحران , زلزله