لیلا علیزاده - کارشناس ارشد فیزیولوژی ورزشی، گروه فیزیولوژی
اصغر توفیقی - دانشیار فیزیولوژی ورزشی، گروه فیزیولوژی ورزشی،
جواد طلوعی آذر - استادیار فیزیولوژی ورزشی، گروه فیزیولوژی

هدف: در اثر فعالیت ورزشی، مایوکاین­هایی نظیر آیریزین و FGF21 با میانجی­گری اثرات ضد التهابی خود، در مهار پیشرفت مقاومت به انسولین ناشی از دیابت نوع 2 موثر می­باشند. از این ‌رو، هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر 8 هفته HIIT بر مقادیر سرمی آیریزین،  FGF21و شاخص‌های گلایسمی در زنان دیابتی نوع 2 بود. روش شناسی: 20  زن مبتلاء به دیابت نوع 2 (سن: 3/55 سال و BMI: 09/27 کیلوگرم بر متر مربع) به ‌طور تصادفی در دو گروه 10 نفری  HIIT و کنترل تقسیم‌بندی شدند. برنامه تمرین HIIT به مدت 8 هفته، 3 جلسه در هفته و با شدت 85 ـ 80 درصد ضربان قلب بیشینه اجرا شد. پیش و پس از اتمام برنامه تمرینی از دو گروه در حالت ناشتا نمونه‌گیری خونی به عمل آمد تا مقادیر سرمی آیریزین،  FGF21و شاخص­های‌ گلایسمی اندازه‌گیری شود. داده‌های پژوهش با استفاده از آزمون آماری  t همبسته و  tمستقل تجزیه‌ و تحلیل شدند (05/0 >p). یافته ها:  HIIT به‌ طور معناداری مقادیر سرمی آیریزین و FGF21 زنان دیابتی نوع 2 را بعد از 8 هفته افزایش (001/0p=) و HBA1c (003/0p=)، گلوکز و مقاومت به انسولین (006/0p=) را کاهش داد. بین گروه تمرین و کنترل در مقادیر FGF21، آیریزین و شاخص‌های گلایسمی تفاوت معناداری وجود داشت (001/0p=). نتیجه گیری: بر اساس نتایج پژوهش حاضر، به نظر می‌رسد  HIITاز طریق تحریک ترشح مایوکاین­هایی نظیر آیریزین و  FGF21در کنترل هومئوستاز قند و مقاومت به انسولین بدن موثر باشد. با وجود این، با توجه به تاثیر آیریزین بر تغییرات بافت چربی سفید و قهوه­ای، بررسی تغییرات آدیپوکاین­ها در کنار FGF21 و آیریزین عضلانی با تمرینات HIIT قابل توجه می­باشد.

تمرین تناوبی با شدت بالا (HIIT), آیریزین, FGF21, شاخص‌های گلایسمی, زنان دیابتی نوع 2