مژگان خاکبان - پژوهشگر دکتری مرمت اشیا، دانشگاه هنر اصفهان، ایران.
بهنام پدرام - دانشیار گروه مرمت بنا، دانشگاه هنر اصفهان، ایران.
سید محمد امین امامی - دانشیار گروه مرمت اشیا، دانشگاه هنر اصفهان، ایران.

بیان مسئله: امروزه جایگاه و ارزش‌های معماری و زیستگاه‌های بومی و حفاظت از آنها، بیش از پیش اهمیت یافته و به همین دلیل، ایدۀ ایجاد موزه‌های فضای باز در حال گسترش است. با وجود تنوع موضوعی، این موزه‌ها در یک نقطه اشتراک دارند و آن، انتقال سازه‌ها از مکان اصلی به موزه است. در این پژوهش چگونگی حفاظت از ارزش‌های پنهانی چون اصالت، در هنگام انتقال از مکان اولیه به موزۀ فضای باز، به عنوان مسئلۀ اصلی بیان شده است و پاسخ به این پرسش که از نظر اصول حفاظت معماری، واچینی و جابه‌جایی اجزای خانه‌ها از محل اصلی و دوباره‌چینی آن در فضای جدید و موزه، چه تغییراتی در اصالت اثر و محیط پیرامون آن به وجود می‌آورد، به عنوان سؤال اصلی مطرح است. هدف پژوهش: هدف پژوهش، بررسی اصالت اثر در موزه‌های فضای باز و تأثیر محیط پیرامون بر اصالت روح اثر است. روش پژوهش: این مقاله به روش توصیفی- تحلیلی و با ابزار اسنادی و میدانی و تجربیات حاصل از پروژۀ موزۀ میراث روستایی گیلان انجام شده و با توجه به اهمیت موضوع، مقاله‌ای بنیادی- کاربردی است. نتیجه‌گیری: دستاورد این پژوهش بیانگر آن است که اگرچه با جداسازی یک اثر معماری از اقلیم اصلی خود، اصالت روح اثر و محیط پیرامون آن مخدوش می‌شود، اما براساس جامع‌نگری برآمده از رویکرد نظریۀ اصالت وجود، تداوم حرکت وجودی یکپارچۀ اثر به سمت کمال تعقیب می‌شود و امکاناتی جهت حفظ و نجات کالبد اثر در مکانی دیگر و مجالی برای آشنایی مردم با معماری، آداب و رسوم و دانش نانوشتۀ معماری و اطلاعات مادی و معنوی آن ایجاد می‌شود و بدین‌ترتیب تغییر مواد و مصالح و حتی تغییر کاربری و بستر مکانی اثر را توجیه می‌نماید.

موزۀ فضای باز, موزۀ میراث روستایی, جابه‌جایی سازه, اصالت اثر, اصالت محیط پیرامون