یحیی چوپان - دانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی. دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان. ایران
عباس خاشعی سیوکی - دانشیار گروه علوم و مهندسی آب، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران
علی شهیدی - دانشیار گروه علوم و مهندسی آب، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

به­منظور بررسی اثر آبیاری با پساب کارخانه قند بر عملکرد دانه و اجزای عملکرد در محصول جو (Hordeum vulgare)، یک آزمایش مزرعه­ای به-صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در شهرستان تربت‌حیدریه در سال زراعی 93-1392 اجرا شد. فاکتورهای آزمایشی شامل، آب چاه (100% آب معمولی) (I1)، پساب کارخانه قند (I2)، ترکیب آب چاه و پساب (پساب 5/12% و 5/87% آب معمولی) (I3) در دو سطح آبیاری کامل (S1) و اعمال 75 درصد تنش آبی (S2) بودند و تیمار آب معمولی (I1S1)، به­عنوان شاهد انتخاب شد. نتایج نشان داد تغییرات تیمار تنش آبی (S2)، در سطح 1 درصد بر عملکرد دانه، وزن هزار دانه، وزن کاه و کلش و تعداد خوشه تأثیر معنی­داری داشت. وزن هزار دانه در تیمارهای I3S1 و I2S1 به ترتیب بیش­ترین و کم­ترین مقدار را با وزن 4/9 و 6/7 گرم را داشت. تیمار I2S1 در عملکرد کاه و کلش با وزن 2545 کیلوگرم در هکتار و تعداد خوشه برابر با 2/82، بیش­ترین مقدار را در بین سایر تیمارها نشان داد. هم­چنین تغییرات نوع آب آبیاری در سطح 1 درصد بر عملکرد کیفی محصول جو همچون ارتفاع گیاه، پروتئین دانه و عملکرد دانه تأثیر معنی­داری داشت. به‌طورکلی، نتایج این تحقیق نشان داد که استفاده از پساب کارخانه قند برخلاف تنش آبی، ضمن افزایش عملکرد دانه جو، تأثیر منفی بر عملکرد زیستی و کیفی گیاه نداشته بلکه باعث صرفه­جویی در هزینه­ها و مصرف کودهای شیمیایی می­شود.

آب نامتعارف, عملکرد دانه, تنش آبی, عملکرد کیفی