ابوالفضل ناصری - مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی
محمدباقر خورشیدی - استادیار پژوهشی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تبریز، ایران.
علی فرامرزی - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه، میانه، ایران
زهرا متقی فرد - دانش آموخته زراعت دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوی

هدایت روزنه‏ای یکی از شاخص‏های مهم برای ارزیابی تنش کمبود آب در گیاه است. به‌منظور تعیین زمان مناسب آبیاری با ارزیابی هدایت روزنه‌ای در برگ‌های گیاه ذرت آزمایش در سه شرایط صورت گرفت. شرایط عبارت از آبیاری کامل در همه دوره‌های رشد محصول، آبیاری کامل در دوره گلدهی با محدودیت آب تا پایان دوره رسیدگی با ، آبیاری کامل در دوره خمیری با محدود آب تا پایان دوره رسیدگی بودند. نتایج نشان داد هدایت روزنه‌ای برگ در طول آن و نیز هدایت روزنه‌ای در برگ‌های یک بوته ذرت مقدار ثابتی نداشت. با افزایش فاصله از دمبرگ تا نوک برگ و نیز با افزایش شماره برگ‌های یک بوته از سطح خاک به طرف بخش هوایی گیاه، میزان هدایت روزنه‌ای افزایش یافت. تغییرات هدایت روزنه‌ای در طول برگ مشخصی از گیاه ذرت و تغییرات هدایت روزنه‌ای به ازای شماره برگ‌های گیاه ذرت به‌صورت یک تابع مشخص ریاضی مدل‌بندی گردید. درحالی‌که تغییرات دما در طول برگ مشخصی از گیاه ذرت به‌صورت یک تابع متفاوتی مدل‌بندی گردید. مقدار هدایت روزنه‌ای در برگ‌های ذرت در یک روز قبل از آبیاری در شرایط آزمایش متفاوت بود. مقدار هدایت روزنه‌ای در دو روز بعد از آبیاری در شرایط مختلف آزمایش به‌طور تقریب باهم برابر بوده و میانگین آن مساوی 31/0 سانتی‏متر بر ثانیه بود. به‌عنوان توصیه ترویجی می‌توان گفت زمان شروع آبیاری ذرت در هدایت روزنه‌ای 21/0 سانتی‌متر بر ثانیه و زمان قطع آبیاری آن در هدایت روزنه‏ای 33/0 سانتی‏متر بر ثانیه تشخیص داده شد.

آبیاری محدود, هدایت روزنه‌ای, ابعاد روزنه, ذرت