محسن مومن زاده - دانشآموخته دانشگاه آزاد اسلامی واحد فیروزآباد
محمدعلی شاهرخ نیا - استادیار پژوهشی بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران

پوشش کانال­های آبیاری باعث کاهش میزان نشت کانال می­گردد؛ اما در تحقیقات قبلی کمتر به بررسی تأثیر پوشش کانال بر میزان نشت پرداخته‌شده است. به‌منظور بررسی میزان تأثیر پوشش کانال­های آبیاری در کاهش نشت، تحقیقی در دشت کازرون استان فارس انجام گردید. در این آزمایش میزان نشت آب در سه کانال آبیاری منطقه، قبل و بعد از پوشش نمودن کانال اندازه­گیری گردید. برای اندازه­گیری نشت از دو روش جریان ورودی ـخروجی و روش حوضچه­ای استفاده شد. مقایسه نشت آب کانال­ها و روش­های اندازه­گیری نشت با استفاده از آزمون آماری t نیز انجام شد. نتایج نشان داد که با پوشش نمودن سه کانال خاکی موردبررسی، به‌طور متوسط 7/94 درصد از میزان نشت کاسته شد. این میزان کاهش معادل 342/0 مترمکعب بر روز بر مترمربع از کانال­ها بوده که میزان قابل‌توجهی است. ازنظر آماری دو روش اندازه­گیری نشت حوضچه­ای و دبی ورودی - خروجی تفاوت معنی­داری باهم نداشتند. تفاوت نشت بین کانال­های پوشش شده و پوشش نشده معنی­دار بود؛ بنابراین پوشش نمودن کانال­های سنتی منطقه می­تواند به میزان قابل‌توجهی در کاهش تلفات آب مؤثر باشد.

روش دبی ورودی - خروجی, روش حوضچه‌ای, دشت دادین, کانال پوشش نشده, کانال پوشش شده