عبدالرحیم فاضلی خیاوی - دانشجوی دکتری آب و هواشناسی سینوپتیک، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه محقق اردبیلی
برومند صلاحی - استاد اقلیمشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه محقق اردبیلی
مسعود گودرزی - استادیار، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

تغییر اقلیم پدیده­ای تأثیرگذار بر بسیاری از فرایندهای طبیعی از جمله چرخه هیدرولوژی است. تبخیر و تعرق نیز به‌عنوان یکی از بخش­های چرخه هیدرولوژی، دست­خوش این تغییرات خواهد بود. به­دلیل اهمیت تبخیر و تعرق در مدیریت منابع آب و برنامه­ریزی کشاورزی، پژوهش حاضر، با هدف بررسی اثر تغییر اقلیم بر این پارامتر مهم و تاثیرگذار، در دشت مغان انجام شده است­. بدین­منظور، از مدل گردش عمومی جوی و اقیانوسیHadGEM2  تحت سناریوهای RCPs و ریزمقیاس گردان Lars-WG6 در دو دوره 2030-2011 و 2060-2030 استفاده شد. همچنین، برای محاسبه تبخیر و تعرق نیز از روش­های پنمن­-مانتیث و هارگریوز–سامانی استفاده شده است. این پژوهش، نشان داد که تبخیر و تعرق محاسباتی با روش پنمن-­مانتیث در دشت مغان در هریک از سناریوها و در دوره­های 2030-2011 و 2060-2030 از شش الی تا 4/8 درصد نسبت به سال­های مشاهداتی افزایش خواهد داشت. همچنین، مشاهده شد که تبخیر و تعرق محاسباتی از روش هارگریوز-سامانی در دشت مغان، در هر یک از سناریوها و در دوره‌های 2030-2011 و 2060-2030 از 5/4 الی 7/7 درصد نسبت به سال­های مشاهداتی افزایش خواهد یافت. این افزایش­ها موجب افزایش نیاز آبی شبکه­های آبیاری و زهکشی مغان و خدآفرین در ماه­های پرنیاز می­شود که اتخاذ راهکارهای مناسب برای سازگاری با شرایط تغییر اقلیم را ایجاب می­کند.

پنمن‌مانتیث, چرخه هیدرولوژی, ریزمقیاس گردان Lars-WG6, مدل گردش عمومی جوی و اقیانوسی, هارگریوز-سامانی