بررسی عوامل مؤثر و اولویتبندی پتانسیل سیلخیزی زیرحوزههای آبخیز با استفاده از روشهای فازی تاپسیس و الکتره نوع 3، مطالعه موردی: حوزه آبخیز سرخون بندرعباس
عنوان مقاله: بررسی عوامل مؤثر و اولویتبندی پتانسیل سیلخیزی زیرحوزههای آبخیز با استفاده از روشهای فازی تاپسیس و الکتره نوع 3، مطالعه موردی: حوزه آبخیز سرخون بندرعباس
شناسه ملی مقاله: JR_JWEM-11-2_016
منتشر شده در در سال 1398
شناسه ملی مقاله: JR_JWEM-11-2_016
منتشر شده در در سال 1398
مشخصات نویسندگان مقاله:
الیاس پرورش - دانشجوی دکتری علوم و مهندسی آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه هرمزگان
رسول مهدوی - دانشیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه هرمزگان
آرش ملکیان - دانشیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران
یحیی اسماعیلپور - استادیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه هرمزگان
ارشک حلیساز - استادیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه هرمزگان
خلاصه مقاله:
الیاس پرورش - دانشجوی دکتری علوم و مهندسی آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه هرمزگان
رسول مهدوی - دانشیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه هرمزگان
آرش ملکیان - دانشیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران
یحیی اسماعیلپور - استادیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه هرمزگان
ارشک حلیساز - استادیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه هرمزگان
برآورد معتبر و دقیق از میزان دبی اوج سیلاب و تعیین اولویت پتانسیل سیلخیزی در زیرحوضههای یک آبخیز بزرگ ضروری است. زیرا به لحاظ محدودیت منابع مالی احیاء آبخیزها، اقدامات مهندسی و کنترل سیل در کلیه زیرحوضهها عملی نمیباشد و از سوی دیگر ممکن است سیلاب در یک زیرحوضه بهدلیل شرایط خاص تولید شود. بهمنظور دستیابی به عوامل مؤثر و روش اولویتبندی پتانسیل سیلخیزی در زیرحوزههای آبخیز، این پژوهش در حوزه آبخیز سرخون بندرعباس در جنوب ایران انجام شده است. برای این منظور، از مدل الکتره و فازی تاپسیس که از روشهای تصمیمگیری چند شاخصه مبتنی بر گزینه برتر میباشد، در توسعه روش یاد شده بهکار گرفته شده است. شاخصهای مهم برای ورود اطلاعات آن به مدل مذکور بر اساس نظرات کارشناسی (مستخرج از پرسشنامه) و مرور منابع علمی موجود از هفت معیار شامل نفوذپذیری، ضریب گراویلیوس، شیب متوسط وزنی حوضه، پوشش گیاهی، ضریب شکل، ضریب رواناب و شدت بارندگی با دوره بازگشتهای 25، 50 و 100 ساله بود که جهت اولویتبندی پتانسیل سیلخیزی زیرحوضهها در نظر گرفته شد. وزن هر شاخص از طریق روش AHP تعیین شد و برای انتخاب بهترین رتبهبندی و عملکرد مدل الکتره 3 و فازی تاپسیس از تکنیک ناپارامتریک ضریب همبستگی اسپیرمن استفاده شد. میزان همبستگی اسپیرمن بین مدلهای الکتره 3 و فازی تاپسیس 0.8 بهدست آمد. در مرحله نهایی، برای رتبهبندی از روش ادغام استفاده شد. نتایج نشان داد که زیرحوضههای 1-1-18، 14 و 2-1-18 بهترتیب به عنوان سیلخیزترین زیرحوضهها مشخص شدند. نتایج تحقیق نشان داد که متدولوژی معرفی شده با بهکارگیری مدل تلفیقی میتواند بهعنوان روشی مناسب جهت تعیین پتانسیل سیلخیزی و اولویتبندی زیرحوضهها مورد استفاده واقع شود.
کلمات کلیدی: استان هرمزگان, تحلیل سلسله مراتبی, دبی اوج سیلاب, روش تصمیمگیری چند شاخصه, کنترل سیل
صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/1153255/