مصطفی مظاهری - دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی، دانشگاه تهران
کیومرث یزدان پناه درو - استادیار جغرافیای سیاسی، دانشگاه تهران
حسن کامران - دانشیار جغرافیای سیاسی، دانشگاه تهران

وقایع سال‏های اخیر در بیشتر مناطق جهان حاکی از آن است که عوامل جغرافیایی و مؤلفه‏های ژئوپلیتیکی از بسترهای مهم و اثرگذار در شکل‏گیری کیفیت روابط بین کشورها برای دست‏یابی به اهداف و منافع ملیاست. از جملةاین مناطق،منطقةژئوپلیتیک امریکای لاتین است که چشم‏انداز سیاسی‏-امنیتی آن دارای عوامل متعددی است که برخی از آن‏ها در شرایط جغرافیایی و ژئوپلیتیکی منطقه نهفته است. با توجه به چنین اهمیتی، نگارندگان در مقالةحاضر با ماهیت کاربردی و استفاده از روش تحلیلی‏- تبیینی درصدد برآمده‏اندکارکرد عوامل جغرافیایی و ژئوپلیتیکی بین واحدهای سیاسی امریکای لاتین در مقیاس منطقه‏ای را ارزیابی کنند.براساس نتایج این بررسی،روابط ژئوپلیتیک در کشورهای امریکای لاتینعمدتاً تحت تأثیر مؤلفه‏های جغرافیایی و ژئوپلیتیکی مختلفی چون عامل مجاورت، تعداد همسایگان، ژئوپلیتیک منابع،ژئوپلیتیک گردشگری، و اتحادیه‏های منطقه‏ای قرار دارد و تحت تأثیر همین عناصرروابط مسالمت‏آمیز در سطح منطقه‏ای حاکم بوده و رویکرد غالب روابط ژئوپلیتیک منطقه بر مبنای الگوی تعامل شکل گرفته است. دورنمای آینده حاکی از آن است که کشورهای امریکای لاتین و خصوصاً برزیل،به‏عنوان رهبر منطقه، قادر به تنظیم تعاملات پایدار و مدیریت راهبردی است و همچنین،با توجه به تجانس تاریخی‏- فرهنگی و آرام ‏بودن فضای این منطقه،زمینه‏های لازم برای ایجاد هویت منطقه‏ای فراگیر و مشترک فراهم است که تحت این شرایط منطقةمذکور بر وضعیت کنونی خود،که در حاشیةژئوپلیتیکی است، غلبه کرده و به مرحلة ‏یکپارچگی خواهد رسید و الگوی روابط ژئوپلیتیک آن مبتنی بر رابطةتداوم شکل خواهد گرفت وآن هم باعث افزایش وزن ژئوپلیتیکی منطقه و هماوایی بیشتر آن با تحولات نظام ژئوپلیتیک پیرامونی و جهانی خواهد شد.

امریکای لاتین, روابط ژئوپلیتیک, عناصر ژئوپلیتیکی, عوامل جغرافیایی, منطقة ژئوپلیتیک