بررسی تأثیرات کاربری زمین و پوشش گیاهی بر جزایر گرمایی شهری با استفاده از سنجه‏ های سیمای سرزمین (مطالعۀ موردی: منطقۀ 6 تهران)

شهرنشینی به‏طور بی‏سابقه در سراسر جهان درحال رشد و توسعه است. یکی از تأثیرات کلیدی و مهم رشد سریع شهرنشینی در محیط طبیعی که توسط انسان تغییر یافته، جزایر گرمایی شهری است. تأثیرات ترکیب پوشش زمین بر روی دمای سطح زمین به‏طور گسترده بررسی شده است. اما در مطالعات محدودی به رابطة بین دمای سطح زمین و سنجه‏های سیمای سرزمین در کاربری‏های مختلف پرداخته شده است. به این منظور، در پژوهش حاضر، برای بررسی اثرهای کاربری زمین و پوشش زمین بر دمای سطح زمین از تصاویر لندست 8 و لایه‏های کاربری زمین مربوط به منطقة 6 تهران استفاده شده است که شامل پنج نوع کاربری مسکونی قدیمی، مسکونی جدید، بایر، صنعتی، و سازمانی است و از انواع پوشش زمین، پوشش گیاهی درنظر گرفته شده است. ارتباط زیاد دمای سطح زمین و سنجه‏های سیمای سرزمین نشان می‏دهد سیمای سرزمین نیز در ایجاد جزایر گرمایی شهری مؤثر است. براساس نتایج به‏دست‏آمده بعد از زمین‏های صنعتی، زمین‏های سازمانی بزرگ‏ترین عامل در ایجاد جزایر گرمایی شهری است. این نتایج نشان‏دهندة آن است که در عوامل کلیدی مؤثر بر دمای سطح زمین شهری نه‏تنها الگوی پوشش زمین و کاربری زمین، بلکه تأثیر عوامل انسانی نیز باید مورد توجه واقع شده و درنظر گرفته شود.بنابراین، توضیح جزایر گرمایی شهری توسط پوشش زمین (پوشش گیاهی) به‏تنهایی کافی نیست. این یافته‏ها برای درک بهتر محیط زیست شهری و همچنین برنامه‏ریزی برای نحوة استفاده از زمین به‏منظور به حداقل رساندن اثرهای محیط زیست شهری مفید است.

Keywords:

جزایر گرمایی شهری , دمای سطح زمین , سنجه ‏های سیمای سرزمین , شهر تهران , لندست 8