محمد ادبی ممقانی - دانشآموختهی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه تربیت مدرس
عبدالرضا رکن الدین افتخاری - استاد گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه تربیت مدرس
مهدی پور طاهری - دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه تربیت مدرس
حسین صادقی سقدل - دانشیار گروه اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس

امروزه، بهره‏گیری از انرژی‏های تجدیدپذیر در مناطق روستایی برای تأمین انرژی از پیش‏شرط‏های توسـعة پایـدار اسـت. پایان‏پذیری منابع سوخت‏های فسیلی و محدودیت آن‏ها در تأمین انرژی و نیز آسیب‏های زیست‏محیطی ناشی از بهره‏برداری از این منابع، توسعه و کاربرد انرژی‏های تجدید‏پذیر به‏ویژه بهره‏گیری از انرژی خورشیدی را به‏عنوان یک منبع انرژی پایدار ضروری کرده است. استفاده از انرژی خورشیدی در مناطق روستایی نیازمند پذیرش توسط روستاییان است. این پژوهش، به دنبال تحلیل سطح پذیرشفناوری پنل خورشیدی از سوی روستاییان است. روش پژوهش حاضر از نوع توصیفی-تحلیلی است و گردآوری اطلاعات به روش کتابخانه‏ای و پیمایش میدانی انجام گرفته است. در این پژوهش 27روستا از شهرستان‏های کلیبر و خداآفرین در استان آذربایجان شرقی به‏عنوان جامعة آماری انتخاب شدند که 5 روستا دارای پنل و 22روستا بدون پنل‏اند. واحد تحلیل پژوهش سرپرستان خانوار است. در روستاهای پنل‏دار 60 خانوار و در روستاهای بدون پنل 256 خانوار از طریق روش نمونه‏گیری کوکران انتخاب شدند که در مجموع 316 سرپرست انتخاب و موردمطالعه قرار گرفتند. داده‏ها نیز از طریق آزمون تی تک‏نمونه‏ای تجزیه و تحلیل شدند. یافته‏های آماری بیانگر این است که در روستاهای دارای پنل سطح پذیرش در ابعاد سه‏گانة اقتصادی، اجتماعی، و زیست‏محیطی فناوری انرژی خورشیدی در حد پایین‏تر از حد متوسط و مقدار آن برابر با 01/2 است که بیانگر پذیرش پایین در این گروه است. در روستاهای غیربرخوردار، این مقدار بالاتر از میانگین و میزان آن در ابعاد زیست‏محیطی، اجتماعی، و اقتصادی به‏ترتیب برابر با 28/4، 14/4، و 12/4 است.

انرژی خورشیدی, پذیرش فناوری, مناطق روستایی