سجاد جوادی - دانشجوی دکتری، دانشکده مهندسی عمران و نقشه برداری، دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، تهران، ایران
ایمان فرزین - دانشجوی دکتری، دانشکده مهندسی عمران و محیطزیست، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
علی عبدی کردانی - دانشیار، دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین، قزوین، ایران

حجم گسترده­ای از واژگونی خودروها در قوس­های افقی رخ می­دهد. با طراحی مناسب شانه راه در قوس­ها، می­توان این امر را تا حد زیادی کاهش داد. در این پژوهش به‌منظور یافتن تأثیر ویژگی‌های شانه (شامل عرض، شیب عرضی و جنس سطح) در قوس‌های افقی بر نرخ زاویه واژگونی و شتاب جانبی وارد بر خودرو از شبیه‌سازی دینامیکی استفاده می­شود. همچنین علاوه بر متغیرهای یادشده، ویژگی‌های دینامیکی خودرو و رفتار راننده نیز واکاوی شده است. به‌منظور نیل به اهداف این پژوهش، با استفاده از 324 سناریوی متفاوت، دو مدل رگرسیون برای توضیح نرخ زاویه واژگونی و شتاب جانبی وارد بر خودرو با متغیرهای مستقل ویژگی­های شانه، دینامیک خودرو (سرعت وسیله نقلیه) و رفتار راننده (زاویه خروج از سواره‌رو نسبت به خط میانی سواره‌رو بر حسب درجه) برای انواع خودروها (سواری مسافری، سواری شاسی‌بلند و کامیون) پرداخت گردیده است. این تحقیق شامل 1- شبیه‌سازی سه‌بعدی دینامیکی خودرو 2- تحلیل ارتباط ویژگی­های شانه راه، سرعت خودرو و زاویه خروج از سواره­رو نسبت به خط میانی با نرخ زاویه واژگونی و شتاب جانبی وارد بر خودرو برای هر سه نوع خودرو 3- ارائه مدل رگرسیونی برای بیان ارتباط بین متغیرها است. نتایج حاکی از آن است که ویژگی­های شانه بر ایمنی از نظر نرخ زاویه واژگونی و شتاب جانبی وارد بر خودرو تأثیر زیادی دارد. این تأثیر برای هر نوع خودرو متفاوت هست و با توجه به ویژگی‌های دینامیکی و ساختاری خودرو سنجیده می‌شود. نتایج این تحقیق می‌تواند مورد استفاده مهندسین راه به‌منظور طراحی راهی ایمن قرار گیرد. همچنین در بازرسی و ممیزی ایمنی راه به‌منظور ارتقای سطح ایمنی راه­ها کاربرد دارد.

دینامیک خودرو, شانه راه, شتاب جانبی وارد بر خودرو, قوس افقی, نرخ زاویه واژگونی خودرو