احسان پاک نیت - دانشجوی دکتری، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
سید مرتضی مرندی - استاد، گروه مهندسی عمران، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
علی نیازی - استاد، دانشکده مهندسی کشاورزی، پژوهشکده بیوتکنولوژی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

این روزها با توجه به گسترش خطوط حمل و نقل زمینی، احداث راه­ها بر روی خاک­های مسئله­دار امری اجتناب ناپذیر می باشد. معمولاً مهمترین مشخصه خاک­های مسئله دار، مقاومت پایین و تراکم پذیری بالای آنها می­باشد. لذا مشخصات مکانیکی این خاک­ها لازم است از طریق بهسازی زمین تقویت گردد. از اینرو در سالهای اخیر،  تلاش بسیاری محققان بر ارائه روش­هایی مبتنی بر رعایت مسائل زیست محیطی بوده است. یکی از روش­هایی که اخیراً در بهسازی خاک­های ماسه­ای مورد توجه قرار گرفته است، رسوب کلسیت به روش زیست میکروبی (MICp ) است. در این مقاله بمنظور تسریع در رسوب کلسیت از یکی از گونه­های باکتری باسیلوس، تحت عنوان باسیلوس پاستوری در نقش کاتالیزور این واکنش شیمیایی استفاده شده است. در یک برنامه آزمایشگاهی با انجام 5 آزمایش برش مستقیم، اثر زمان بر بهبود چسبندگی خاک ماسه­ای سیلت­دار نمونه­گیری شده از منطقه فیروزکوه ایران بررسی گردید. مدت­ زمان­های در نظر گرفته شده برای آزمایش­ها؛ گذشت 3، 7، 14، 21 و 28 روز از عملیات بهسازی زیست میکروبی بوده است. نتایج این تحقیقات نشان داد که بطور کلی با گذشت زمان، چسبندگی خاک­های ماسه­ای سیلت­دار بهسازی شده به روش زیست میکروبی افزایش می­یابد که این موضوع نشان از نقش رشد سلول­های باکتری و تسریع در پیشرفت فرایند­MICp و رسوب کریستال­های کلسیت در منافذ خاک است. نتایج حاصل از تصاویر SEM نیز گواه موارد مذکور است. با این وجود نرخ رشد باکتری­ها تابع میزان رشد بهینه آنها یا حجم منافذ باقیمانده خاک می­تواند کاهنده یا افزاینده باشد.

باسیلوس پاستوری, بهسازی خاک, چسبندگی, رسوب کلسیت به روش زیست میکروبی (MICP)