سجاد باباخانی - دانش آموخته دکتری فلسفه تعلیم و تربیت، دانشگاه خوارزمی
اکبر صالحی - دانشیارگروه فلسفه تعلیم و تربیت، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه خوارزمی

هدف پژوهش حاضر، بررسی میزان توجه به مؤلفه­های دانش، مهارت و نگرش شهروندی در کتاب­های درسی نظام آموزشی 3-3-6 در سال تحصیلی 98-97 می­باشد. روش تحقیق در پژوهش حاضر، تحلیل محتوای کمی بود. جامعه آماری تحقیق شامل کتاب­های درسی مطالعات اجتماعی دورۀ دوم ابتدایی، مطالعات اجتماعی دورۀ اول متوسطه و جامعه­شناسی دورۀ دوم متوسطه است. ابزار گردآوری داده­ها، سیاهه تحلیل محتوای کتب درسی به دست آمده از مبانی نظری بود که روایی آن توسط متخصصان این حوزه تأیید شد. به منظور تعیین پایایی ابزار تحقیق از روش بازآزمایی استفاده شد و مقدار ضریب همبستگی 86/0 حاصل گردید. یافته­های حاصل از تحلیل با استفاده از نرم افزار اس‌پی‌اس‌اس (نسخه 23) و روش آماری غیرپارامتریک نشان­دهنده تفاوت معنادار بین میزان توجه به مؤلفه­ها و مفاهیم تربیت شهروندی در کتاب­های درسی مذکور در بین پایه­های تحصیلی در هر سه دورۀ آموزشی بود. نتایج این تحقیق نشان دادکه در طراحی و تدوین کتب مذکور به مؤلفه­ها و مفاهیم تربیت شهروندی بطور متوازن توجه نشده است و توجه به یک چنین توازنی زمینه لازم را برای تقویت ابعاد جامعه­شناختی سایر نهادهای اجتماعی در جامعه را فراهم می­کند. بنابراین بازنگری کتاب­های مطالعات اجتماعی و جامعه­شناسی نظام آموزشی 3-3-6  در راستای توجه بیشتر به مؤلفه­ها و مفاهیم کمتر مورد توجه ضروری به نظر می­رسد.  

تربیت شهروندی, مؤلفه­های شهروندی, برنامۀدرسی, تحلیل محتوا, نظام آموزشی 3-3-6