زهرا اکبری چهره برق - Faculty of Medical Sciences, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
صدیقه سادات طوافیان - Faculty of Medical Sciences, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
علی منتظری - Health Metrics Research Center, Iranian Institute for Health Sciences Research, ACECR, Tehran, Iran

مقدمه: کمردرد از جمله اختلالات شایع ستون فقرات است. دغدغه اصلی افزایش میزان شیوع آن در دانش‌آموزان است که می‌تواند ناتوانی در بزرگسالی را سبب شود. هدف از این پژوهش توضیح رفتار مراقبت از ستون فقرات با استفاده از روش مدل‌یابی معادلات ساختاری (SEM) و مبتنی‌بر نظریه شناختی- اجتماعی(SCT)، در دانش‌آموزان بود. مدل مفروض شامل: مهارت‌ها، دانش اصول مراقبت از ستون فقرات، خودکارآمدی و باورهای انتظار نتیجه به‌عنوان متغیرهای مستقل و رفتار مراقبت از ستون فقرات به‌عنوان متغیر وابسته بود. مواد و روش کار: داده‌های 204 دانش‌آموز مدارس ابتدایی دولتی تهران، در بازه زمانی مهر‌ماه تا آبان‌ماه سال تحصیلی 98-1397 با  استفاده از پرسش‌نامه ساختارمند، جمع‌آوری شد. براساس داده‌ها، مدل مفروض با روش تحلیلی مدل‌یابی معادلات ساختاری با استفاده از نرم‌افزارهای SPSS، نسخه 24 و لیزرل نسخه 8.80 بررسی شد. یافته ها: اثر مهارت‌ها، دانش، خودکارآمدی و باورهای انتظار پیامد بر رفتار مراقبت از ستون فقرات دانش‌آموزان به ترتیب: 0/73، 0/42، 0/87، 0/55بود. به‌علاوه، شاخص‌های برازش مانند شاخص برازش مقایسه‌ای ( CFI)، شاخص برازش هنجار یافته (NFI)، شاخص نسبت کای اسکوئر به درجه آزادی ( χ2/df) و ریشه میانگین مربعات خطای برآورد (RMSEA) نیکویی برازش مدل را نشان دادند. نتیجه گیری: یافته‌های مطالعه نشان داد مشارکت‌کنندگانی که مهارت‌ها، دانش، خودکارآمدی و باورهای قوی‌تری دارند؛ به احتمال زیاد، رفتار صحیح مراقبت از ستون فقرات را از خود بروز خواهند داد. با‌توجه به‌ این مسئله، مداخلات مدرسه‌محور پیشگیری کننده از کمر‌درد، باید این عوامل شناختی را در‌نظر بگیرد و با استفاده از راهبردهای تغییر مناسب، آن‌ها را بهبود دهد. 

Social Cognitive Theory, Spine-related behavior, Pupils, Structural equation modeling, نظریه شناختی- اجتماعی, رفتار مراقبت از ستون فقرات, دانش‌آموزان, مدل‌یابی معادلات ساختاری