جعفر یحیوی دیزج - School of Public Health, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran
محمد عرب - School of Public Health, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran
سارا امام قلی پور - School of Public Health, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran
فاروق نعمانی - School of Public Health, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran

مقدمه: بهداشت دهان و دندان یکی از مهم­ترین مولفه های تاثیرگذار بر سلامتی افراد است که هزینه های بالای درمان، کمبود منابع مالی و نیروی انسانی از موانع دسترسی به خدمات دندانپزشکی به شمار می­رود. لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی وضعیت توزیع دندان پزشکان بخش دولتی و پرداختی خانوار برای خدمات دندان پزشکی در ایران طراحی و اجرا گردید. مواد و روش کار: مطالعه توصیفی-تحلیلی حاضر به صورت مقطعی و با استفاده از داده‌­های پیمایش ملی هزینه-درآمد خانوار بین سال­های 1396-1391 طراحی و اجرا شد. به منظور سنجش توزیع نیروی انسانی و پرداختی خانوار از ضریب جینی استفاده شد. همچنین در مطالعه حاضر کلیه تحلیل­ها به کمک نرم افزار کاربردی MS Excel 2013 انجام شد یافته ها: در کل کشور 56/5 دندان‌پزشک به ازای هر هزار نفر وجود داشت. استان‌های قزوین، همدان، یزد، مازندران و ایلام بیشترین میانگین و استان‌های البرز، لرستان، قم، خوزستان و خراسان رضوی کمترین میانگین تعداد دندان‌پزشک را دارا بودند. ضریب جینی توزیع دندان پزشکان در سال 1391، 0/41 و با کاهش جزیی در سال 1396 به 0/40 رسیده است. همچنین ضریب جینی پرداختی هزینه‌های دندان‌پزشکی خانوار در سال1391 در مناطق روستایی 0/68 و در مناطق شهری 0/66 و در پایان دوره مطالعاتی در سال 1396 در مناطق روستایی  و شهری  بترتیب به 0/70 و 0/65 رسیده است. بحث و نتیجه گیری: براساس یافته های مطالعه حاضر نابرابری در توزیع دندان پزشکان بخش دولتی و استفاده خانوار از خدمات دندانپزشکی طی دوره مطالعاتی تغییر چشمگیری نداشته است. با توجه به بالا بودن ضریب جینی پرداختی خانوارها برای خدمات دندانپزشکی در مناطق روستایی در مقایسه با مناطق شهری به نظر می­رسد اجرای برنامه­های مناسب در راستای تسهیل بهره­مندی از خدمات دندانپزشکی  خانوار محروم می­تواند اقدامی موثر در کاهش این نابرابری باشد.

Inequality, Distribution of dentists, Dental costs, Iran, نابرابری, توزیع دندان پزشکان, هزینه های دندانپزشکی, ایران