بررسی عوامل پیش‌بینی‌کننده‌ عزت نفس در نوجوانان دختر

مقدمه: آموزش مهارت‌های اصلی زندگی می‌تواند موجب ارتقای عزت نفس نوجوانان ‌شود. اما آموزش همه این مهارت‌ها نیاز به منابع زیادی دارد و مستلزم اولویت‌بندی است. هدف این مطالعه، بررسی عوامل پیش‌بینی کننده عزت نفس در نوجوانان دختر بود. مواد و روش کار: این مطالعه مقطعی از نوع توصیفی- تحلیلی بود که به روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای بر روی 364 دانش‌آموز دختر 14-12 سال شهر بیرجند در سال ۱۳97 انجام شد. ابزار جمع‌آوری داده‌ها، پرسشنامه مهارت‌های زندگی و پرسشنامه عزت نفس روزنبرگ بود. عزت نفس به عنوان متغیر وابسته و ده مهارت اصلی زندگی به عنوان متغیر مستقل در نظر گرفته شد و تحلیل آماری مبتنی بر آزمون‌های توصیفی(میانگین و انحراف معیار) و تحلیلی (رگرسیون) با کمک نرم افزار spss19 انجام گرفت تا عوامل پیش‌بینی‌کننده‌ عزت نفس در نوجوانان دختر آشکار گردد. یافته ها: میانگین نمره کلی مهارت زندگی (26/80) 138/23 و میانگین نمره عزت نفس (4/41) 4/98 بود. تحلیل رگرسیون نشان داد؛ از میان ده مهارت اصلی زندگی، به ترتیب، مهارت‌های «خودآگاهی»، «روابط بین فردی» و «تفکر خلاق»، رابطه معنی‌دار با عزت نفس دارند. روابط بین فردی بر تفکر خلاق تأثیر دارد و این دو، بر خودآگاهی تاثیر تاثیرگذار بودند. خودآگاهی قوی‌ترین پیش‌بینی‌کننده بود یعنی، نوجوان با شناخت بیشتر از نقاط قوت و ضعف و خواسته‌هایش، عزت نفس بالاتری خواهد داشت. بحث و نتیجه گیری: بر اساس نتایج این مطالعه تمرکز برنامه‌‌های ارتقای عزت نفس نوجوانان بر آموزش مهارت‌های «خودآگاهی»، «روابط بین فردی» و «تفکر خلاق»، توصیه می‌شود؛ گرچه در صورت وجود منابع کافی، آموزش همه مهارت‌های ده‌گانه زندگی برای ارتقای سلامت روان نوجوان حائز اهمیت است.

Keywords:

Adolescence , Self-esteem , Self-awareness , Interpersonal relationships , Creative thinking , نوجوان , عزت نفس , خودآگاهی , ارتباط بین‌فردی , تفکر خلاق