احساس گناه مادری : کاوشی کیفی بر اشتغال زنان در رابطه مادر- فرزندی

مقدمه: بررسی‌ها نشان می‌دهد 60% زنان شاغل با مشکل توازن بین کار و خانواده روبرو هستند.که بیشتر مشکلات آنها مربوط به رابطه مادر-فرزندی می باشد. پژوهش حاضر به مطالعه پویایی‌های روان‌شناختی اشتغال زنان بر رابطه مادر-فرزندی آن‌ها پرداخته است. هدف از پژوهش حاضر تبیین نظری اشتغال زنان در رابطه مادر- فرزندی است. روش بررسی: مقاله حاضر بخشی از  یک مطالعه گراندد تئوری بود، مشارکت کنندگان پژوهش بر اساس نمونه‌گیری نظری 14 نفر از زنان متأهل شاغل در شهر  یزد بودند و مورد مصاحبه‌های عمیق و ساختارنیافته قرار گرفتند. فرآیند نمونه‌گیری تا رسیدن به اشباع نظری ادامه داشت در این پژوهش، از کدگذاری باز، محوری و گزینشی  برای تحلیل داده‌ها استفاده‌ شد. دراین مسیر، جمع‌آوری داده‌ها و تحلیل آن‌ها هم‌زمان پیش رفت. یافته‌ها: نتایج با بررسی دقیق متن مصاحبه‌های تحقیق، گزاره‌های اصلی، مفاهیم، مقوله‌های اصلی و درنهایت مقوله هسته، در فرایندی طولانی، دقیق، جزئی و مفهوم، ارائه شد. درنتیجه، این تحقیق شامل 30 مفهوم،13مقوله اصلی و یک مقوله هسته تحت عنوان "احساس گناه مادری" است. نتیجه‌گیری: پژوهش حاضر نشان داد که اگرچه بعضی زنان شاغل در مواجهه با چالش های اشتغال در رابطه مادر-فرزندی از استراتژی‌های مثبت استفاده کرده‌اند که متناسب با آن پیامد مثبتی هم چون "افزایش سن فرزند و رضایت" به همراه داشته است. ولی پیامدهای منفی برای مادران شاغل بیشتر بودند.چراکه آنان با دوگانگی نقش و وظایف روبرو می باشند هم چنین مادران شاغل زمانیکه درگیر وظایف شغلی خود هستند و در کنار فرزند شان حضور ندارند به این موضوع می اندیشند که عدم حضور آنها منجر به آسیب دیدن فرزند می گردد.بنابراین متناسب با این فرایند و عوامل علی،شرایط زمینه ای و مداخله گر، پدیده " احساس گناه مادری"  در آنان شکل می گیرد.    

Keywords:

Employment , Women , Mother guilt feeling , Grounded Theory , اشتغال , زنان , احساس گناه مادری , پژوهش کیفی.