ترسیم نگاشت علمی برای تحقیقات مسئولیت اجتماعی در حوزه سلامت با استفاده از روش تحلیل خوشه ای موضوعی

مقدمه: منشور سنتی حوزه سلامت که بیشترین تاکید را بر بهره وری داشته، با منشوری جایگزین گردیده که  پایبندی به مسائل محیطی و اجتماعی را در دستور کار مدیران این حوزه قرار می دهد، بر این اساس مدیران سازمان های فعال در صنعت بهداشت و درمان برای موفقیت نه فقط باید محیط درونی توجه کنند بلکه مسایل اجتماعی و محیطی را نیز باید سرلوحه همه تصمیمات و اقدامات خود قرار دهند. یکی از ابزارهای معتبر در ارزیابی مواد و منابع اطلاعاتی و شناسایی حوزه های پژوهشی و نیز ترسیم ارتباطات میان این حوزه ها در قالب یک نقشه موضوعی، علم سنجی است .استفاده از این تکنیک جهت کسب بینشی جامع در زمینه تحقیقات مربوط به مسئولیت اجتماعی در حوزه سلامت اقدامی نوین بوده و امکان درک جامعی از مجموعه گسترده ای از مقالات و تحقیقات منتشر شده را برای محققان فراهم می سازد. هدف از مطالعه پیش رو،تحلیل و ترسیم نگاشت تولیدات علمی بین المللی در زمینه مسئولیت اجتماعی در حوزه سلامت می باشد. روش بررسی: این مطالعه که از پارادایم تفسیری پیروی می کند از نوع مطالعات توصیفی است که به روش مرور نظام مند انجام شده و با استفاده از عبارات جستجوی تعریف شده در پایگاه اطلاعاتی (web of science) در عنوان مقالات و در بازه زمانی سال های ۱۹۰۰ تا ۲۰۱۹ تحقیقات منتشر شده در حوزه مسئولیت اجتماعی در صنعت بهداشت و درمان را مورد بررسی عمیق قرار داده است. برخی از این مقالات بر اساس تطابق معیارهای ورود و خروج انتخاب و اطلاعات مورد نیاز جهت تحقق اهداف تحقیق از آنها استخراج و با استفاده از نرم افزار (VOS viewer) نسخه 11/6/1 که نرم افزاری در حوزه علم سنجی است مورد کنکاش علمی قرار گرفتند. یافته‌ها: پس از جستجو ، غربالگری و ارزیابی کیفی مطالعات، تحلیل نهایی بر روی۵۲۸ مقاله انجام وتحلیل عمیق مقالات منتخب نشان داد که بیشترین تحقیقات در زمینه مسئولیت اجتماعی در حوزه سلامت مربوط به سال ۲۰۱۷ میلادی است و کشورهای آمریکا، انگلستان و استرالیا به ترتیب بالاترین تعداد تحقیقات و ارتباط بین نویسندگان را از آن خود کرده اند. نتیجه گیری:  توجه به پرکارترین و کم کارترین کشورها و محققان از طریق علم سنجی می تواند فرصت ها و ضعف های تحقیقاتی در زمینه مسئولیت اجتماعی در حوزه سلامت را آشکار ساخته و افق پیش روی محققین ایرانی را جهت درخشش نتایج تحقیقات آنها در سطح بین المللی روشن نماید.        

Keywords:

Corporate social responsibility , Health , Systematic review , Biblometrics , مسئولیت اجتماعی , سلامت , مرور نظام مند , علم سنجی