بررسی سازه‌های تئوری رفتار برنامه ریزی شده در پیش بینی قصد و رفتار کاهش وزن در نوجوانان مبتلا به اضافه وزن و چاقی

مقدمه: شیوع اضافه وزن و چاقی عملاً در تمام جوامع و گروه های سنی در جهان با سرعتی هشدار دهنده در حال افزایش است. هدف از مطالعه حاضر بررسی سازه های تئوری رفتار برنامه ریزی شده در پیش بینی قصد و رفتار کاهش وزن در نوجوانان مبتلا به اضافه وزن و چاقی می باشد. روش بررسی: در یک مطالعه توصیفی- تحلیلی به صورت مقطعی در سال 1395،  با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده  125 نفر از  نوجوانان 13 تا 18 سال مبتلا به اضافه وزن و چاقی، مراجعه کننده به درمانگاه اطفال واقع در پژوهشکده قلب و عروق اصفهان مورد بررسی قرار گرفتند. ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته، منطبق با سازه های تئوری رفتار برنامه ریزی شده بود، که روایی و پایایی آن مورد تأیید قرار گرفت. آنالیز آماری داده ها با استفاده از  نرم افزار  SPSS  نسخه 20 و آزمون های آماری ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی،  مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته­ ها: میانگین سنی نمونه ها  53/1 ± 20/15سال  بود. نتایج مطالعه نشان می دهد یک همبستگی مثبت و معنی دار  بین کلیه سازه های تئوری رفتار برنامه ریزی شده، با قصد و رفتار کاهش وزن در نوجوانان وجود دارد. سازه های تئوری رفتار برنامه ریزی شده، 38 % قصد و 44 %  رفتار را پیشگویی می کردند. کنترل رفتار درک شده و سپس  هنجار های انتزاعی و نگرش ، مهم ترین متغیر های پیش گویی کننده قصد بودند. نتیجه گیری: یافته های این مطالعه نشان می دهد که ارتقاء کنترل رفتاری درک شده نوجوانان مبتلا به اضافه وزن و چاقی، برای کاهش وزن باید به عنوان اولویت های برنامه های ارتقاء دهنده سلامت در نظر گرفته شود. هم چنین تئوری رفتار برنامه ریزی شده می تواند به عنوان یک چهار چوب مناسب جهت برنامه ریزی  مداخلات آموزشی کاهش وزن ، در نوجوانان مبتلا به اضافه وزن و چاقی به کار رود.  

Keywords:

Theory of Planned Behavior , Lose Weight , Adolescents , Overweight , Obesity , تئوری رفتار برنامه ریزی شده , کاهش وزن , نوجوانان , اضافه وزن , چاقی