تبیین و شناخت پیشران‌های کارآفرینی و کارکردهای رقابت‌پذیری در مناطق روستایی (نمونه موردی: بخش چشمه‌ساران شهرستان آزادشهر)

کارآفرینی و ایجاد رقابت‌پذیری، در عصر جهانی‌سازی و با گسترش پهنه‌های تسلط و کارکرد آن امری گریزناپذیر برای پویایی و دینامسیم فضا می­باشد. این مبحث به‌خصوص در نواحی روستایی برای جلوگیری از رکود و انزوای فضایی، با توجه به اهمیت‌یابی شهرها به‌عنوان نقاط ثقل توسعه و تحول فضا در عصر جهانی شدن، امری بسیار حیاتی می­باشد. در این پژوهش، با هدف‌گذاری کاربردی و با روش‌شناسی «توصیفی – تحلیلی» تلاش شده‌است تا به تبیین و شناخت پیشران‌های کارآفرینی و کارکردهای رقابت‌پذیری روستایی به‌عنوان محرک‌های توسعه‌مندی فضا در مناطق روستایی بخش چشمه‌ساران شهرستان آزادشهر در استان گلستان پرداخته شود. گرداوری داده‌ها به شیوه کمی و کیفی با روش پیمایشی و داده‌های آمارنامه‌ای اتفاق افتاده‌است. جامعه نمونه در بخش کیفی، اعضای شورای اسلامی و دهیاران مناطق روستایی بخش چشمه‌ساران بوده‌است. ابزار تحلیلی پژوهش تحلیل عاملی اکتشافی (EFA) برای شناخت پیشران‌های تبیین‌کننده کارآفرینی و تحلیل تناظری برای شناخت کارکردهای رقابت‌پذیری نواحی روستایی در بخش چشمه‌ساران بوده‌است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که پیشران‌های تبیین‌کننده کارآفرینی روستایی در بخش چشمه‌ساران با تبیین 74 درصد از واریانس داده‌ها، پنج پیشران اقتصادی، زمینه‌ای، زیرساختی، سرمایه اجتماعی و دانش می‌باشد. نتایج تحلیل عاملی نشان داد، چهار روستای فارسیان، کاشیدار، وامنان و وطن به‌عنوان روستاهای دارای ظرفیت‌های کارآفرینی شناسایی می‌شود. زمینه‌ها و فرصت‌های کارآفرینی در این روستاها متفاوت از یکدیگر است. همچنین تحلیل شناخت کارکردهای رقابت‌پذیری در نواحی روستایی بخش چشمه‌ساران زعفران و گیاهان داروئی، مرغداری، صنایع چوبی و گردشگری فعالیت‌های رقابت‌پذیر نواحی روستایی منطقه موردمطالعه هستند. براساس نتایج تحلیل تناظری مشخص شد، روستاهای وامنان، فارسیان و سوسرا روستاهای رقابت‌پذیر بخش چشمه‌ساران می‌باشند. این روستاها در کارکردهای رقابت‌پذیر شناسایی شده، واجد تخصص می‌باشند. درنهایت باید گفت، با توجه به وجود افراد کارآفرین در روستاهای وامنان و فارسیان، ظرفیت‌های ارتقاء رقابت‌پذیری در این روستاها بیشتر از روستاهای سوسرا و وطن می‌باشد.      

Keywords:

Entrepreneurship , Competitiveness , Specialized Function , CHeshme Saran. , کارآفرینی , رقابت‌پذیری , کارکرد تخصصی , بخش چشمه‌ساران.