حکیمه محمدی - MSc Graduate, Urmia University, Urmia, Iran
اسماعیل رضائی چیانه - Assistant Prof., Urmia University, Urmia, Iran

به­منظور مقایسه الگوهای کشت مخلوط جایگزینی رازیانه و باقلا در سطوح کود ورمی­کمپوست، آزمایشی به­صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1396- 1395 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه اجرا شد. تیمار­های آزمایشی شامل شش نسبت مخلوط: کشت خالص رازیانه، کشت خالص باقلا، کشت مخلوط یک ردیف باقلا + یک ردیف رازیانه، دو ردیف باقلا+ دو ردیف رازیانه، سه ردیف باقلا + دو ردیف رازیانه و چهار ردیف باقلا + دو ردیف رازیانه و دو سطح ورمی­کمپوست: صفر و 10 تن در هکتار بودند. نتایج نشان داد که بیش‌ترین عمکرد دانه رازیانه (3/2568 کیلوگرم در هکتار) مربوط به کشت خالص و کم‌ترین مقدار (6/1396 کیلوگرم در هکتار) مربوط به تیمار یک ردیف باقلا + یک ردیف رازیانه بود. میزان اسانس و روغن دانه رازیانه در کلیه تیمارهای کشت مخلوط بالاتر از کشت خالص بود. مصرف ورمی کمپوست باعث افزایش عملکرد دانه، میزان اسانس، عملکرد اسانس، میزان روغن و عملکرد روغن رازیانه (به­ترتیب 48/20، 5/14، 7/32، 1/11 و 37/29 درصد)، نسبت به عدم مصرف شد. بیشترین میزان آنتول اسانس رازیانه (9/79 درصد) و اسید چرب اولئیک (1/83 درصد) از تیمار سه ردیف باقلا+ دو ردیف رازیانه با مصرف ورمی­کمپوست به­دست آمد. نتایج این آزمایش نشان داد که کشت مخلوط سه ردیف باقلا + دو ردیف رازیانه با مصرف ورمی­کمپوست، بالاترین نسبت برابری زمین (42/1) را داشت که معادل 42 درصد افزایش در بهره­وری استفاده از زمین (نسبت به کشت خالص دو گونه) بود. به نظر می­رسد که این الگو می­تواند در بهبود بهره­وری استفاده از زمین­های کشاورزی، به ویژه در ­نظام­های تولید گیاهان دارویی، مناسب‌تر باشد.

Anethole, Essential oil, Fennel, Intercropping and Oleic acid., آنتول, اسانس, اسید اولئیک, رازیانه و کشت مخلوط