رضا صادقی شهپر - دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد همدان

در میان حوزه­ های پنج­گانه داستان ­نویسی اقلیمی ایران، داستان­ نویسی اقلیمی جنوب هویّت ممتاز و متفاوتی دارد.گستره منطقه جنوب در داستان­های اقلیمی آن از خوزستان و بوشهر و هرمزگان گرفته تا فارس و کرمان است. شرایط اقلیمی و محیطی گونه­ گون و وجود مظاهر طبیعی دریا و نخلستان و بیابان در کنار هم و آمیزش آن­ با صنعت نفت و نیز حضور خارجی ­ها و کارگران و مهاجران با فرهنگ­های مختلف به داستان­های جنوبی رنگ خاصی بخشیده­است. بررسی ویژگی­های اقلیمی در این پژوهش از نوع کتابخانه­ای بوده و به صورت توصیفی و از طریق روش تحلیل محتوا انجام شده ­است. نتایج بررسی­ها نشان­ می­ دهد که سه­گونة اقلیمی با ویژگی­های خاص و متمایز در داستان­های جنوبی وجود دارد که عبارتند از: اقلیم کارگری- صنعتی، اقلیم دریایی، اقلیم روستایی. همچنین داستان­های روستایی، خود شامل سه نوع مختلف و متمایزند: داستان­های روستایی بختیاری و ایلیاتی، داستان­های روستایی فارس و کرمان، داستان­های روستایی سواحل خلیج فارس. این تقسیم­بندی در داستان­نویسی اقلیمی و روستایی جنوب، بی­سابقه بوده و برای نخستین­ بار، طرح اصلی آن به شکلی فشرده ارائه شده­­است.  

داستان­ نویسی اقلیمی جنوب, اقلیم کارگری, اقلیم دریایی, اقلیم روستایی