مریم حقیقی - Dept. of Hort., Faculty of Agric., Isfahan Univ. of Technol., Isfahan, Iran.
فاطمه منصوری - Dept. of Hort., Faculty of Agric., Isfahan Univ. of Technol., Isfahan, Iran.

اسید جاسمونیک و اسید سالیسیلیک به‌عنوان انتقال‌دهنده پیام در عکس‌العمل گیاهان به تنش‌های زنده و غیرزنده، از جمله شوری، عمل می‌کنند. به‌منظور بررسی اثر سطوح مختلف تنش شوری و کاربرد اسید جاسمونیک و اسید سالیسیلیک بر رشد و فتوسنتز گیاه گوجه‌فرنگی، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه صنعتی اصفهان انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل سطوح مختلف شوری ( S0 شاهد،  S1 شوری 100، S2 شوری 150 و S3 شوری 200 میلی‌مولار) و سطوح مختلف اسید جاسمونیک ( JA1 شاهد، JA2 یک و JA3 دو میلی‌مولار) و اسید سالیسیلیک ( SA1 شاهد و 10SA2 میلی‌مولار) با سه تکرار، برنامه‌ریزی شدند. نتایج نشان داد که اسید سالیسیلیک باعث کاهش وزن تر و خشک شاخساره در شوری S0 و افزایش این شاخص‌ها در شوری S3 شد. در شوری‌های S1 و S2، اسید جاسمونیک در غلظت زیاد (JA3) باعث کاهش وزن تر شاخساره شد. میزان فعالیت آنتی‌اکسیدانی در S0 و S1 با افزودن اسید جاسمونیک روند افزایشی و در S2 روند نزولی داشت. فعالیت آنتی‌اکسیدانی و میزان پرولین در غلظت‏‌های کم شوری تحت تأثیر اسید جاسمونیک و اسید سالیسیلیک افزایش یافت، اما در غلظت‌‏های زیاد شوری مؤثر نبود. به‌طور کلی، به‌نظر می‌رسد استفاده از هورمون‌های مذکور در سطوح کم شوری با تغییر در میزان فتوسنتز و کلروفیل بر میزان رشد و کاهش آن تحت تنش شوری مؤثرتر از غلطت‌های زیاد شوری است. همچنین، اسید جاسمونیک در غلظت‏‌های کمتر، مؤثرتر از غلظت‌‏های زیاد آن عمل کرد

Photosynthesis, Stomata activity, Growth regulators, فتوسنتز, فعالیت روزنه‌ای, تنظیم‌کننده‌های رشد