اثر کم‌آبیاری بر تبخیر و تعرق، کارایی مصرف آب، عملکرد و رشد گیاه فلفل همدانی در کشت گلخانه‌ای

تأثیر کم‌آبیاری بر تبخیر و تعرق، عملکرد، کارایی مصرف آب و برخی مؤلفه‏‌های رشد گیاه فلفل همدانی (بیور) در یک طرح کاملاً تصادفی با یک تیمار آبیاری کامل (FI) و سه تیمار کم‌آبیاری  (85، 70 و 55 درصد نیاز آبی؛ DI85، DI70 و DI55) در 5 تکرار بررسی شد. مقدار تبخیر و تعرق در مدت 66 روز اعمال کم‌آبیاری در تیمارهای FI،  DI70،DI85 و DI55 به‌ترتیب 337/8، 307/5، 281/1 و 244/2 میلی‌متر و در کل دوره رشد 396/2، 365/9، 339/5 و 302/6 میلی‌متر به‌دست آمد. با کاهش محتوای رطوبت خاک، صفات مورفولوژیک گیاه کاهش یافتند. لیکن در 79% از موارد، تفاوت نتایج تیمارهای FI و DI85  معنی‌دار نبود. در حالی که اختلاف بین تیمار DI55 و تیمارهای  FI و DI85 در همه موارد معنی‌دار شد. اعمال کم‌آبیاری منجر به کاهش تعداد میوه‌های جور از 33/0 عدد در هر بوته تیمار FI به 15/6 عدد در تیمار DI55  و متناظر با آن افزایش میوه‌های ناجور از 5/4 به 18/0 عدد در هر بوته شد. مقدار عملکرد و کارایی مصرف آب در تیمار FI، به‌ترتیب 18/98 تن در هکتار و 4/79 کیلوگرم بر متر مکعب به‌دست آمد که با عملکرد 17/75 تن در هکتار و کارایی مصرف آب 4/85 کیلوگرم بر متر مکعب تیمار DI85 از لحاظ آماری تفاوت معنی‌داری نداشت. نبود اختلاف آماری معنی‌دار بین عملکرد تیمارهای   FI و DI85 بیان‌ کننده حفظ عملکرد گیاه فلفل در حد سطح آبیاری کامل به‌موازات کاهش آب آبیاری است. بدین ترتیب، تیمار DI85 جهت کشت فلفل همدانی قابل توصیه است. در شرایط حاد کم‌آبی نیز می‌توان تیمار DI70 را با عملکرد محصول 13/48 تن در هکتار به‌کار گرفت که نسبت به تیمار FI افت معنی‌دار 29 درصدی را نشان داد. همچنین، کارایی مصرف آب در تیمار DI70 کاهش معنی‌دار 17 درصدی نسبت به تیمار  FI را نشان داد. راندمان آبیاری در تیمارهای FI،  DI70،DI85 و DI55  به‌ترتیب 61/9، 65/3، 69/6 و 73/4 درصد به‌دست آمد.

Keywords:

Water stress , Bivar pepper , Irrigation water use efficiency , Irrigation efficiency , تنش آبی , فلفل بیوَر , کارایی مصرف آب آبیاری , راندمان آبیاری