ابوذر دهقان - Dept. of Agron. and Plant Breed., College of Agric., Isfahan Univ. of Technol., Isfahan, Iran.
مهدی رحیم ملک - Dept. of Agron. and Plant Breed., College of Agric., Isfahan Univ. of Technol., Isfahan, Iran.

برای بررسی اثر تنش شوری بر صفات مورفولوژیک و میزان اسانس چند ژنوتیپ از بومادران هزاربرگ ایرانی و خارجی، آزمایشی گلدانی در سال 1393 در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه صنعتی اصفهان انجام شد. آزمایش فاکتوریل در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با چهار سطح تنش شوری (صفر، 5، 10 و 15 دسی‏زیمنس بر متر) و 10 ژنوتیب از بومادران هزاربرگ در سه تکرار اجرا شد. طبق نتایج، تنش شوری 15 دسی‏زیمنس بر متر میزان ارتفاع بوته، سطح و عرض برگ، طول گل­های زبانه­ای، قطر گل، تعداد گلچه در گل­آذین اصلی، تعداد روز تا شروع گل‏دهی، تعداد روز تا 100% گل‏دهی و وزن خشک اندام‌هوایی را به‌طور معنی­داری نسبت به تیمار شاهد کاهش داد. سطح شوری 15 دسی‏زیمنس بر متر میزان اسانس را 75/18 درصد نسبت به تیمار شاهد افزایش داد. ژنوتیپ­های انگلیس، اسلونی، اسپانیا، ژاپن، کندوان ایران و لرستان ایران در شوری زیاد نتوانستند به گل‏دهی کامل برسند. اثر متقابل شوری در ژنوتیپ نیز برای تمامی صفات، به ­غیر از عرض برگ و طول گل­های زبانه­ای، معنی­دار شد. ژنوتیپ­های آمریکا و کانادا با داشتن درصد اسانس و وزن خشک زیاد، از ژنوتیپ­های مناسب برای استخراج اسانس می­باشند. ژنوتیپ­های آمریکا و انگلیس با داشتن ارتفاع بوته کمتر و قطر گل­های بیشتر نسبت به سایر ژنوتیپ­ها، می‌توانند گزینه­های مناسبی برای فضای سبز در شرایط تنش شوری باشند. اکثر صفات مورد بررسی در سطوح تنش شوری 5 و 10 دسی‏زیمنس بر متر تفاوت معنی­داری نشان ندادند. گیاهان نسبت به تنش 10 دسی‏زیمنس بر متر مقاومت خوبی داشتند. به علاوه، صفات مورد ارزیابی گیاهان در سطح 15 دسی‏زیمنس بر متر تفاوت معنی­داری داشتند. براساس نتایج به­دست آمده، شاید بتوان مناسب­ترین سطح شوری برای کاشت این گیاه را 10 دسی‏زیمنس بر متر معرفی کرد.

Salinity stress, Yarrow, Essential oil, Ornamental traits., تنش شوری, بومادران, اسانس, صفات زینتی