اثر آسپارتام بر تغییرات هیستومورفومتریک، عملکرد کلیه و بیان ژن های Bcl2، Bax، Caspase3 و P53 در موش سوری

آسپارتام یک متیل استر دی پپتید از آمینو اسید های طبیعی ال آسپارتیک اسید، ال فنیل آلانین و متانول و نوعی شیرین کننده مصنوعی و غیر قندی می باشد که به عنوان جایگزین قند در برخی از غذاها و نوشابه ها مورد استفاده قرار می گیرد. تا کنون مطالعه ای دقیق در خصوص میزان بیان ژن های مختلف در اندام ها و ارتباط آن ها بر عملکرد و تغییرات هیستومورفومتری آن اندام متعاقب استفاده از این ماده وجود ندارد. لذا در این مطالعه ارتباط هیستومورفومتری و عملکرد کلیه موش های بالغ نر با بیان ژن های Bcl2، Bax، Caspase 3 و P53 متعاقب تجویز آسپارتام مورد بررسی قرار گرفت. در مطالعه تجربی- آزمایشگاهی حاضر، تعداد 36 سر موش نر بالغ نژاد NMRI در چهار دسته 9 تایی، یک گروه کنترل و سه گروه آزمایشی قرار گرفتند. موش ها در گروه کنترل به مدت 90 روز 0/3 میلی لیتر آب مقطر به روش گاواژ و به صورت خوراکی دریافت نمودند و گروه های تجربی نیز به ترتیب 40، 80 و 160 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن آسپارتام را به روش گاواژ و خوراکی دریافت کردند. یک روز پس از دوره تیمار، نمونه های خون و هیستولوژی جهت ارزیابی پارامتر های بیوشیمیایی، هیستومورفومتری و بیان ژن اخذ گردید. تجزیه و تحلیل نتایج پارامترهای هیستومورفومتری نشان داد که میزان فاکتورهایی از جمله قطر جسمک کلیوی، قطر کلافه مویرگی و ارتفاع لایه اپیتلیوم لوله های پیچیده دور و نزدیک با افزایش دوز مصرفی آسپارتام در مقایسه با گروه کنترل به صورت چشمگیری کاهش پیدا کرده است .(p < 0/05) این در حالی بود که اندازه فضای ادراری و قطر دهانه داخلی لوله های پیچیده دور و نزدیک در مقایسه با گروه کنترل به صورت معنی دار افزایش یافته بود .(p < 0/05) همچنین نتایج به دست آمده از بررسی پارامترهای بیوشیمیایی نشان داد که با افزایش دوز مصرفی آسپارتام، میزان نیتروژن اوره و کراتینین خون در مقایسه با گروه کنترل افزایش معنی داری داشته است .(p < 0/05) در مورد میزان بیان ژن های بررسی شده در این مطالعه نتایج نشان داد که با افزایش دوز مصرفی آسپارتام میزان بیان ژن Bcl2 در مقایسه با گروه کنترل به صورت چشمگیری کاهش پیدا کرده 0/05