یگانه نظیری - دانشجوی دکتری تخصصی، بخش علوم و صنایع غذایی، دانشگاه شیراز
مهرداد نیاکوثری - استاد، بخش علوم و صنایع غذایی، دانشگاه شیراز

استخراج مواد گیاهی برای بدست آوردن کیفیت ها و کمیت های مختلف از مواد زیست فعال موجود در عصاره خام، به عوامل مختلفی از جمله نوع حلال، روش استخراج و مدت زمان آن بستگی دارد. به لحاظ نظری، روش بهینه استخراج باید ساده، سریع و اقتصادی باشداخیرابه منظور کاهش مصرف حلالهای آلی و زمان استخراج، روشهای کارآمدتری برای استخراج بکار گرفته می شوند. تکنیک های نوین مانند استخراج مبتنی بر کاویتاسیون در حال حاضر یکی از بیشترین حوزه های مورد بررسی در زمینه استخراج است زیرا مزایای اقتصادی و پتانسیلهای رو به گسترش زیادی دارد. استخراج با استفاده از کاویتاسیون فشار منفی در دمای متوسط انجام میشود که این حالت برای ترکیبات حساس به حرارت مناسب است. انرژی کاویتاسیون به صورت پیوسته آزاد شده و با افزایش دما و غلیان، باعث افزایش انتقال جرم میشود و رهایش ترکیبات هدف نیز تسهیل میگردد. استفاده از روش کاویتاسیون فشار منفی یا کاربرد آن در ترکیب با سایر روشهای استخراج، باعث صرفه جویی در وقت و انرژی شده و هزینه های عملیاتی را کاهش میدهد. همچنین این روش دوستدار محیطزیست بوده و شرایط عملیاتی ساده و بازدهی بالای آن، این روش را برای استخراج ترکیبات زیست فعال مناسب کرده است. از دیگر مزایای این روش، میتوان به استخراج انتخابی ترکیبات و همچنین افزایش عملکرد و بازدهی استخراج نسبت به سایر روشها اشاره کرد.

روشهای استخراج، استخراج حبابی، استخراج تحت خلاء، گیاهان دارویی، عصاره گیری