زهرا داوری - دانشجوی دکتری معماری دانشگاه آزاد اسلامی، واحد همدان

یکی از نقایص عمده شهرها در سطح جهان، وابستگی بیش از حد نیاز به حرکت سواره و تخلف از حفظ و ساماندهی فضاهای پیاده و حرکت پیاده است. این امر یکی از عوامل عمده کاهش کیفیت محیط شهری و افول ارزش های اجتماعی، فرهنگی و بصری در فضاهای شهری محسوب می شود. برای واکنش و چاره جویی در برابر این وضعیت در طول چند دهه گذشته، گرایش ها و دیدگاه های جدیدی در عرصه برنامه ریزی جهان مطرح شده است که از آن به جنبش پیاده سازی با پیاده گستری یاد می شود. هدف این پژوهش سنجش پیاده راه هیا همدان می باشد. در گام اول ادبیات تحقیق مطالعه شده است و بر اساس پنج معیار (کالبدی- فضایی، انسانی- اجتماعی، ادراکی- معنایی، عملکردی- فعالیت و زیست محیطی) و 26 شاخص انتخاب شد. در مرحله بعد با استفاده از مطالعات میدانی و تکمیل 110 پرسشنامه توسط شهروندان حاضردر پیاده راه های همدان، وضعیت این پیاده راه ها با توجه به هریک از شاخص ها ارزیابی شد. نتایج این مرحله از لحاظ شاخص های انسانی- اجتماعی نشان می دهد که شاخص دعوت کنندگی با نمره 4.09 در رتبه اول و ازدحام با رتبه 3.34 در رتبه پنجم قرار دارد. و در بخش کالبدی- فضایی شاخص جذابیت بصری با رتبه 4.14 در رتبه اول و شاخص دسترسی و ارتباط با رتبه 3.37 در رتبه آخر قرار می گیرد. نتایج بررسی ها در بخش عملکردی- فعالیتی حاکی از آن است که فعالیت پذیری با نمره 3.67 از وضعیت مطلوبتری برخوردار است و شاخص کاربری های مختلط در آخرین رتبه قرار دارد. و در بخش زیست محیطی شاخص پاکیزگی و نظافت محیط در رتبه نخست و آسایش و سازگاری به ترتیب با نمره های 3.49 و 3.24 در رتبه های دوم و سوم قرار دارند.

کیفیت محیط، معیارهای کیفیت، پیاده راه، همدان