زهرا داوری - دانشجوی دکتری معماری دانشگاه آزاد اسلامی، واحد همدان

زیستگاه انسانی هنگامی می تواند بیشترین مطلوبیت را برای انسان در بر داشته باشد، که انتظارات وی را در ابعاد مختلف، زیست محیطی،اجتماعی، کالبدی، اقتصادی و.... برآورده سازد. چنانچه هر یک از این عوامل، در محیط زندگی یک فرد، فاقد کیفیات مطلوب باشند، براحساس و ادراک وی از فضا و در نتیجه بر سطح رضایتمندی او از محیط زندگی تأثیرگذار خواهد بود. مبانی نظری پژوهش و عوامل و مؤلفههای مؤثر بر کیفیت محیط، برگرفته از آرای اندیشمندانی چون اپیلیارد، کرمونا، لنگ و دیگران درباره مقوله کیفیت محیط و عناصر سازنده آناست؛ و مدل ارزیابی کیفیت محیط در قالب پنج مؤلفه اصلی (انسانی- اجتماعی)، (کالبدی- فضایی)، (ادراکی- معنایی)، (عملکردی- فعالیتی)و (زیست محیطی) بصورت نمودار درختی تهیه شده است. این پژوهش از منظر هدف، از نوع روش های تحقیق ارزیابی است و از لحاظروش انجام آن تحلیلی- تطبیقی است که در آن علاوه بر توصیف و بیان مؤلفه ها و شاخص های کیفیت محیط که شامل شاخصه های (امنیت، مسیریابی، هندسه و تناسبات و فضاهای سبز) در فضاهای شهری و معماری می باشد به تطبیق رویکرد آنها در دو فضای مذکور نیز میپردازد. شاخص های مطروحه از نوع شاخص های ذهنی و عینی هستند. انتظار می رود با بررسی این معیارها و شاخص ها و ارزیابی هر کداماز آنها در فضای شهری و ابنیه به یک ساختار کلی جهت پیشنهادات کاربردی و برنامه ریزی اصولی بر مبنای آن دست یافت.

کیفیت محیط، فضای شهری، فضای معماری، مسیریابی، امنیت، هندسه و تناسبات، فضای سبز