ارزیابی خطر و ریسک بیابانزایی با استفاده از روش TOPSIS-GIS (مطالعهی موردی: منطقهی باشتین سبزوار-خراسان رضوی)
عنوان مقاله: ارزیابی خطر و ریسک بیابانزایی با استفاده از روش TOPSIS-GIS (مطالعهی موردی: منطقهی باشتین سبزوار-خراسان رضوی)
شناسه ملی مقاله: JR_JARGS-9-35_004
منتشر شده در در سال 1398
شناسه ملی مقاله: JR_JARGS-9-35_004
منتشر شده در در سال 1398
مشخصات نویسندگان مقاله:
اسماعیل سیلاخوری - Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
مجید اونق - Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
مجتبی سلیمانی ساردو - University of Jiroft
خلاصه مقاله:
اسماعیل سیلاخوری - Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
مجید اونق - Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
مجتبی سلیمانی ساردو - University of Jiroft
تغییر اقلیم، بیابانزایی و کمبود آب شیرین، سه چالش اصلی میباشند که بشر در قرن 21 با آنها مواجه است. بهمنظور ارزیابی خطر و ریسک بیابانزایی در منطقهی باشتین سبزوار از روش TOPSIS، فازی و سیستم اطلاعات جغرافیایی استفاده شد. بدین منظور شش شاخص مؤثر در بیابانزایی شامل زمینشناسی، خشکی، بارندگی سالانه، شوری خاک، بافت خاک و درصد پوشش گیاهی بر اساس مدل IMDPA طبقهبندی و نقشهبندی شدند. سپس وزن شاخصها با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) تعیین گردیدند. بهمنظور تلفیق شاخص استانداردشدهی وزنی و محاسبهی خطر بیابانزایی از تکنیک TOPSIS و عملگرهای Fuzzy در محیط نرمافزار GIS استفاده شد. پس از به دست آمدن نقشهی خطر بیابانزایی(H)، نقشهی عناصر در معرض خطر(E) و آسیبپذیری آنها(V) در سطح هر پیکسل و بهطور رستری تهیه و درنهایت نقشهی ریسک بیابانزایی برای منطقهی فوق به دست آمد. نتایج نشان داد که شوری آبوخاک مؤثرترین شاخصها در بیابانزایی میباشند. کلاسهای بحرانی خطر بیابانزایی(IV و V) حدود 50 درصد منطقه را پوشش دادهاند. این مناطق بیشتر اطراف کال شور سبزوار و جنوب اراضی کشاورزی این شهر را دربر میگیرد. بیشترین سطح منطقه(68/56 درصد) را کلاس ریسک II به خود اختصاص داد. توزیع فضایی کلاس ریسک V در غرب شهرستان سبزوار و در امتداد جادهی سبزوار–تهران است که میتواند اولویت اجرای برنامههای مهار بیابانزایی قرار گیرد. نقشهی مذکور میتواند برای تمهیدات مدیریتی در راستای مهار تخریب سرزمین و مدیریت آن مورداستفاده قرار گیرد.
کلمات کلیدی: Desertification hazard, Desertification Risk, Bashtin, TOPSIS, GIS, خطر بیابانزایی, ریسک بیابانزایی, باشتین سبزوار, تاپسیس, سیستم اطلاعات جغرافیایی.
صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/1157270/