مریم نوابیان - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه آبیاری وآبادانی دانشکده کشاورزی دانشگاه ت
عبدالمجید لیاقت - استادیار گروه آبیاری وآبادانی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران
مهدی همایی - استادیار گروه خاکشناسی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس

هدایت آبی اشباع از ویژگی های بنیادی ن خاک است که تعیین آن برای نمون سازی جریان آب در خاک به ویژه در حالت اشباع بسیار مهم می باشد . هر چند روش ها یی برای اندازه گیری مستقیم این ویژگی پیشنهاد شده است ، لیکن این روشها همچنان پرهزینه و زمان بر م ی باشند. به همین منظور تلاشها یی چند صورت گرفته تا با استفاده از ویژگی های زودیافت خاک بتوان این ویژگی را با دقتی قابل قبول تخمین زد . توابع انتقالی یکی از این روشها ی غیرمستقیم بوده که قادر است ویژگ ی های دیریافت خاک را از ویژگی های زودیافت آن برآورد نماید . هدف از این پژوهش، اشتقاق معادلاتی ساده بود تا بتوان برمبنای آن هدایت آبی اشباع را از ویژگی های زودیافت خاک برآورد نمود . به همین منظور، تعداد 45 نمونه خاک با بافت های متفاوت از سری خاک های کرج انتخاب و هدایت آبی آنها به روش صحرایی نفوذسنج گلف تعیین شد . پارامترهای زودیافت شامل جرم ویژ ۀ ظاهری، جرم ویژ ۀ حقیقی، رطوبت خاک در ظرفیت زراعی، فراوانی نسبی ذرات خاک ، قطر ذرات به دست آمده از منحنی دانه بندی ، تخلخل م ؤثر، میانگین هندسی قطر ذرات و انحراف معیار هندسی قطر ذرات خاک بود. این پارامترها به ترتیب به روش های کلوخه، پیکنومتر، دستگاه صفحات فشاری، هیدرومتری و الک خشک بدست آمدند . سه پارامتر تخلخل م ؤثر، میانگین هندسی قطر ذرات خاک و انحراف معیار هندسی قطر آنها با استفاده از معادلات موجود محاسبه شدند . برای ایجاد توابع انتقالی از رگرسیون خطی چندگانه استفاده گردید . بر اساس تج زیه و تحلیل های صورت گرفته ، سه معادله با پارامترهای ورودی جرم ویژ ۀ ظاهری، تخلخل مؤثر، میانگین هندسی قطر ذرات و انحراف معیار آنها به دست آمد . نتایج نشان داد که دقت برآورد معادلات بدست آمده برای تخمین هدایت آبی اشباع ، مناسب می باشد ، به گونه ای که می توان از آن در تخمین اولیۀ طراحی های پروژه های آبیاری، زهکشی و منابع آب استفاده نمود.

پارامترهای زودیافت خا ک، توابع انتقالی، هدایت آبی اشبا ع